Những dấu ấn của Việt Nam trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021

Câu hỏi: Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Việt Nam đã hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trên cương vị Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 với nhiều dấu ấn quan trọng. Xin cho biết rõ những kết quả thắng lợi đó.

Trả lời:

Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, Việt Nam đã hoàn thành thắng lợi trọng trách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, thể hiện ở những dấu ấn nổi bật sau đây.

Một là, Việt Nam đã góp phần thúc đẩy cách tiếp cận đa phương, kiên trì đề cao luật pháp quốc tế và các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc. Trong điều hành, xử lý các công việc chung, Việt Nam luôn thúc đẩy không khí đồng thuận, đối thoại, hợp tác vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Tiêu biểu là trên cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an, tháng 1/2020, Việt Nam đã chủ trì Phiên thảo luận mở về tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc, và thúc đẩy Hội đồng Bảo an thông qua Tuyên bố Chủ tịch đầu tiên về Hiến chương Liên hợp quốc, góp phần đề cao giá trị và các nguyên tắc, chuẩn mực ứng xử dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. Phiên thảo luận có sự tham dự và phát biểu của 111 đại diện các nước, các tổ chức quốc tế, một con số kỷ lục đối với một cuộc họp của Hội đồng Bảo an, cho thấy, quan tâm của Việt Nam có sự hải hòa, đồng điệu với quan tâm, lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Hai là, Việt Nam đã thúc đẩy việc tìm kiếm giải pháp bền vững, toàn diện cho xung đột, từ ngăn ngừa, kiềm chế, đến giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột, xử lý hậu quả của xung đột trên cơ sở các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ, giải quyết hòa bình tranh chấp, tính đến lợi ích chính đáng của các bên, thúc đẩy cứu trợ nhân đạo, bảo vệ thường dân, đối thoại, thương lượng vì hòa bình và sự phát triển lâu dài của các quốc gia.

Từ kinh nghiệm tái thiết đất nước của mình, Việt Nam đã hướng sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đến những hậu quả lâu dài của xung đột với cuộc sống của người dân và an ninh, phát triển của các quốc gia, trong đó có vấn đề bom mìn còn sót lại sau xung đột. Trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an, tháng 4/2021, Việt Nam đã thúc đẩy thông qua Tuyên bố Chủ tịch của Hội đồng Bảo an nhấn mạnh nhu cầu tăng cường hợp tác quốc tế để chung tay giải quyết hậu quả bom mìn sau chiến tranh đối với an toàn và sinh kế của người dân, cộng đồng.

Ba là, Việt Nam đã thúc đẩy tinh thần nhân văn, nhân ái, hướng tới người dân, tăng cường bảo vệ thường dân trong xung đột một cách thực chất. Việt Nam đã chủ trì thúc đẩy thông qua Nghị quyết 2573 - nghị quyết riêng đầu tiên của Hội đồng Bảo an về bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với người dân trong xung đột, khẳng định các hành động tấn công nhằm vào trường học, bệnh viện, hạ tầng điện nước,… là vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Đây cũng là một trong số rất ít các Nghị quyết được tất cả 15 nước thành viên Hội đồng Bảo an đồng bảo trợ, phản ánh đồng thuận cao của Hội đồng Bảo an.

Bốn là, Việt Nam đã nỗ lực làm cầu nối thúc đẩy thực chất việc tăng cường hợp tác giữa Liên hợp quốc, Hội đồng Bảo an với các tổ chức khu vực trong duy trì hoà bình và an ninh quốc tế, nổi bật là việc tổ chức Phiên thảo luận mở đầu tiên của Hội đồng Bảo an về hợp tác giữa Liên hợp quốc với Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cũng như thúc đẩy vai trò trung tâm và sự hiện diện của ASEAN tại Hội đồng Bảo an trong giải quyết các vấn đề khu vực, trong đó có vấn đề Myanmar; chủ trì Nghị quyết định kỳ về hợp tác Liên hợp quốc-ASEAN.

Năm là, Việt Nam đã chủ động đề xuất các giải pháp toàn cầu về nhiều vấn đề toàn cầu, nhất là xử lý các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh biển, ứng phó với dịch bệnh, trong đó có việc tích cực tham gia Nhóm nòng cốt của các nước thành viên Hội đồng Bảo an về biến đổi khí hậu (LMG) và Nhóm chuyên gia không chính thức của Hội đồng Bảo an về biến đổi khí hậu (IEG), đề xuất sáng kiến về Nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc về Ngày quốc tế phòng, chống dịch bệnh.

Tại cuộc họp cấp cao của Hội đồng Bảo an về an ninh biển (8/2021), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu sáng kiến thiết lập một mạng lưới các cơ chế, sáng kiến về an ninh biển khu vực do Liên hợp quốc điều phối để tăng cường chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, phối hợp hành động, kịp thời ứng phó với các thách thức chung, được rất nhiều đối tác hoan nghênh.

Về ứng phó với dịch bệnh COVID-19, tại cuộc họp Hội đồng Bảo an tháng 2/2021, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh kêu gọi bảo đảm tiếp cận vaccine cho tất cả các nước với giá cả phù hợp và ưu tiên cho nhóm dân số có nguy cơ lây nhiễm cao, bước đầu tạo cơ sở cho đẩy mạnh ngoại giao vaccine.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có nhiều đóng góp rất thiết thực khác như đề xuất sáng kiến Ngày Quốc tế phòng chống dịch bệnh; khởi xướng thành lập Nhóm Bạn bè của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) và đặc biệt là đã tăng cường cử lực lượng làm nhiệm vụ tại các Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Sáu là, Việt Nam đã thúc đẩy sự quan tâm và giải pháp chính sách hướng tới các nhóm dễ bị tổn thương trong xung đột, nhất là phụ nữ và trẻ em, trong đó có việc tổ chức Hội nghị và thông qua Cam kết hành động Hà Nội về phụ nữ, hòa bình, an ninh (tháng 12/2020), tổ chức Phiên thảo luận mở về tình trạng bạo lực tình dục trong xung đột đối với phụ nữ và trẻ em gái (tháng 4/2021) và tổ chức Phiên họp theo thể thức Arria đầu tiên về vấn đề trẻ em không có sự chăm sóc của cha mẹ trong xung đột (tháng 12/2021).

Bảy là, Việt Nam thể hiện sự cân bằng, minh bạch, trách nhiệm trong điều hành, xử lý các công việc chung, góp phần giảm thiểu khác biệt, thúc đẩy đối thoại, hợp tác vì lợi ích chung của Hội đồng Bảo an nói riêng và cộng đồng quốc tế nói chung; coi trọng tham vấn trong và ngoài Hội đồng Bảo an, kiên trì tạo dựng thông tin đối thoại, xây dựng nhằm hướng tới đồng thuận chung, chia sẻ minh bạch, thẳng thắn nhằm xây dựng lòng tin, tăng cường cơ chế đối thoại.

Tám là, Việt Nam góp phần đề cao tiếng nói của các nước Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an, nổi bật là đã chủ trì tổ chức phiên họp hàng năm (tháng 11/2020) giữa 10 nước Ủy viên không thường trực (E10) và 5 nước mới được bầu làm thành viên Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2021-2022 để trao đổi thông tin, phối hợp công việc.

Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, những thành tựu, kết quả quan trọng nêu trên có được nhờ sự tổng hòa của nhiều nguyên nhân. Trước hết và quan trọng nhất là nhờ đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng, Nhà nước cùng với thế và lực ngày càng cao của đất nước cũng như quan hệ rộng mở và tốt đẹp với tất cả các nước trên thế giới. Chúng ta luôn kiên định độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, thúc đẩy hòa bình, hợp tác hữu nghị, bình đẳng, cùng có lợi giữa các giữa các quốc gia, linh hoạt, khéo léo trong ứng xử với phương châm "dĩ bất biến, ứng vạn biến". Với những dấu ấn này, nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa qua có ý nghĩa rất quan trọng trên nhiều phương diện. Đây là một bước đi góp phần tích cực triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả cũng như chủ trương đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương theo tinh thần Chỉ thị 25 của Ban Bí thư.

Việc đảm nhiệm thành công vai trò này góp phần bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia-dân tộc, nhất là tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Chúng ta đã thúc đẩy được một số vấn đề có ý nghĩa chiến lược như tuân thủ và đề cao luật pháp quốc tế, nâng cao vị thế, vai trò trung tâm của ASEAN, thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế tới vấn đề an ninh biển… Chúng ta đã nâng cao hơn nữa vị thế, uy tín đất nước, thể hiện hình ảnh Việt Nam bản lĩnh, giữ vững nguyên tắc, nhưng mềm dẻo, linh hoạt, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, luôn đặt người dân vào trung tâm của phát triển. Qua nhiệm kỳ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, quan hệ giữa Việt Nam với nhiều nước được tăng cường và sâu sắc hơn.

Việt Nam đã hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Đây là thành tựu lớn của công tác đối ngoại, khẳng định vị thế và tầm vóc mới của Việt Nam trên trường quốc tế.

Phương Dung

Theo:

Hà Văn, “5 dấu ấn tại Hội đồng Bảo an khẳng định vị thế và tầm vóc mới của Việt Nam trên trường quốc tế”, baochinhphu.vn

Thu Phương, “Việt Nam đã có nhiệm kỳ thành công tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc”, vietnamplus.vn