Quan điểm sai trái, thù địch về nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng và luận cứ đấu tranh phản bác

Hỏi: Xin cho biết luận cứ phản bác quan điểm sai trái, thù địch về nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng

* Quan điểm sai trái, thù địch

Một là, nguyên tắc tập trung dân chủ nay đã lỗi thời bởi nguyên tắc này chỉ phù hợp với hoạt động của Đảng khi chưa giành được chính quyền, trong hoạt động bí mật hoặc khi đất nước có chiến tranh. Còn trong điều kiện hòa bình, Đảng cầm quyền, lãnh đạo xây dựng đất nước, đòi hỏi phải mở rộng dân chủ, phát huy tối đa sáng tạo cá nhân nhưng hiện nay, nguyên tắc tập trung dân chủ đã lỗi thời, không còn phù hợp.

Hai là, tập trung và dân chủ là hai mặt đối lập, không thể kết hợp trong một nguyên tắc. Nếu thực hiện tập trung sẽ tất yếu dẫn đến thu hẹp dân chủ, triệt tiêu dân chủ; ngược lại, nếu muốn thực hiện dân chủ phải từ bỏ tập trung. Từ lập luận đó, các thế lực thù địch cho rằng, tập trung với dân chủ giống như nước với lửa, hai khái niệm “không thể dung hòa” và chúng xuyên tạc rằng, các đảng cộng sản ở Liên Xô và các nước Đông Âu tan rã là do sai lầm từ việc áp dụng nguyên tắc tập trung dân chủ. Từ đó, các thế lực thù địch kêu gọi Đảng từ bỏ nguyên tắc này.

Ba là, nguyên tắc tập trung dân chủ chỉ đúng trên lý thuyết, còn trong thực tế không được thực hiện. Các thế lực thù địch lợi dụng những hiện tượng vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ trong thực tế, có những trường hợp vi phạm nghiêm trọng gây ra hậu quả tai hại, những sai lầm về quan liêu độc đoán, về việc mất dân chủ của một số cán bộ, đảng viên trong bộ máy của Đảng, Nhà nước và kêu gọi, yêu cầu Đảng phải từ bỏ nguyên tắc tập trung dân chủ. Họ cố tình lẫn lộn giữa hiện tượng vi phạm nguyên tắc với bản chất của nguyên tắc.

Bốn là, cần bỏ chế độ thiểu số phục tùng đa số, cho phép đảng viên được nói và làm khác với nghị quyết của Đảng mới thực sự có dân chủ. Các thế lực thù địch cho rằng, tập trung dân chủ chỉ là một biểu hiện của chế độ tập quyền, độc đoán bảo thủ, kìm hãm tư duy sáng tạo. Họ tán dương thực hiện dân chủ tự do, dân chủ vô hạn độ, dân chủ cực đoan; ủng hộ nhiều phe nhóm đối lập để đấu tranh, bàn cãi; sử dụng chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “đa nguyên” cổ vũ cho những bất đồng ý kiến trong Đảng nhằm chia rẽ, làm tan rã Đảng từ bên trong.

* Luận cứ đấu tranh phản bác

Một là, tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ là vấn đề thuộc về bản chất của Đảng Cộng sản, do đó, xa rời nguyên tắc tập trung dân chủ là xa rời bản chất của Đảng. Thực tiễn cho thấy, trong điều kiện nào cũng phải phát huy dân chủ; đồng thời phải dưới sự tập trung thống nhất. Không thể có việc Đảng chỉ cần tổ chức chặt chẽ, lãnh đạo thống nhất trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền, còn trong thời kỳ lãnh đạo xây dựng chủ nghĩa xã hội thì tổ chức, hoạt động lại lỏng lẻo. Do vậy, ở mọi thời kỳ cách mạng, trong mọi điều kiện, hoàn cảnh đều phải thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, chỉ khác ở cách thực hiện nội dung và phạm vi áp dụng do tình hình, nhiệm vụ của Đảng trong mỗi thời kỳ quy định. Giữ vững tập trung dân chủ không chỉ nhằm mở rộng dân chủ, phát huy mạnh mẽ dân chủ mà còn phải giữ gìn tính tập trung thống nhất, tính kỷ luật chặt chẽ, nghiêm minh.

Hai là, việc đem dân chủ đối lập với tập trung là không hiểu đúng nguyên tắc, cố tình bóp méo nguyên tắc tập trung dân chủ bởi trong nguyên tắc này, hai mặt tập trung và dân chủ không tách rời nhau mà quy định lẫn nhau, quan hệ biện chứng với nhau. Tập trung trên cơ sở dân chủ nhưng dân chủ phải dưới sự lãnh đạo để bảo đảm tập trung, không phải tập trung quan liêu, chuyên quyền, độc đoán, cũng không phải dân chủ tự do, vô tổ chức, vô kỷ luật. Các đảng cộng sản ở Liên Xô và các nước Đông Âu tan rã có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân xa rời nguyên tắc tập trung dân chủ, không thực hiện theo đúng nội dung, yêu cầu, bản chất của nguyên tắc. Tập trung dân chủ là nguyên tắc sống còn, là điều kiện bảo đảm sự tồn vong của Đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa, không bao giờ được phép từ bỏ như sự cổ xúy của các thế lực thù địch. Thực hiện theo đúng nội dung, bản chất của nguyên tắc tập trung dân chủ là bảo đảm vai trò cầm quyền duy nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam, giúp cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị, kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định đường lối đổi mới.

Ba là, thực tiễn hơn 90 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam đã khẳng định, Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức thống nhất ý chí và hành động, không gì chia rẽ được. Đảng không dung thứ cho sự tồn tại của các phe nhóm, bè phái, “lợi ích nhóm”. Đảng lấy tự phê bình và phê bình là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng. Những vi phạm của một số cán bộ, đảng viên có chức, có quyền vừa qua chỉ là hiện tượng, không phải bản chất, đó chỉ là những con sâu, mọt bị tha hóa, đã được Đảng sử dụng quyền lực tập trung dân chủ xử lý nghiêm minh, thích đáng, có tác dụng răn đe, cảnh tỉnh cán bộ, đảng viên, góp phần giữ vững niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Bốn là, trong nguyên tắc tập trung dân chủ, thiểu số phục tùng đa số là quy định bắt buộc, một trong những nội dung cốt lõi, đặc trưng của tập trung trong Đảng, thể hiện ý chí, sức mạnh tập thể, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam quy định: “Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tổ chức, các tổ chức trong toàn Đảng phục tùng Đại hội đại biểu toàn quốc và Ban Chấp hành Trung ương”. Đồng thời, trong nội dung nguyên tắc tập trung dân chủ đã quy định chế độ bảo lưu ý kiến thuộc về thiểu số. Do đó, không thể nói nguyên tắc tập trung dân chủ làm triệt tiêu cái mới, cái sáng tạo. Trên thực tế, nhiều ý kiến thuộc về thiểu số được bảo lưu, bảo đảm quyền của đảng viên.

PV