Tiếp tục tinh thần "Ba sẵn sàng" của đoàn viên, sinh viên đáp ứng yêu cầu mới trong nền kinh tế số

Đoàn viên, sinh viên, với vai trò xung kích, cần tiếp tục phát huy tinh thần "Ba sẵn sàng" từ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, để chủ động ứng dụng công nghệ trong thời đại mới. Việc nâng cao tinh thần "Ba sẵn sàng" là rất cần thiết để đoàn viên, sinh viên Việt Nam trở thành lực lượng tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số, góp phần xây dựng một nền kinh tế số hiện đại và tiên tiến.

Phong trào “3 sẵn sàng”

Phong trào "Ba sẵn sàng" là một phong trào cách mạng sôi nổi của đoàn viên, sinh viên Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bắt nguồn từ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Phong trào này ra đời trong bối cảnh cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước ngày càng diễn ra ác liệt, đòi hỏi sự tham gia của thế hệ trẻ toàn quốc.

Ban đầu, phong trào có tên gọi là "Tam bất kỳ". Sau đó phong trào được đổi tên thành "Ba bất kỳ". Phong trào "Ba sẵn sàng" sau đó được biết đến với ba nội dung: sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu dũng cảm; sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang; sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì Tổ quốc cần đến.

Vào tháng 3/1965, phong trào "Ba sẵn sàng" được Trung ương Đoàn phát động trên toàn quốc. Nội dung của phong trào được bổ sung thêm, trở thành: "Sẵn sàng chiến đấu và gia nhập lực lượng vũ trang. Sẵn sàng học tập và lao động xây dựng cuộc sống mới. Sẵn sàng đi tới nơi nào mà Tổ quốc cần đến". Từ đó, "Ba sẵn sàng" đã trở thành một trong những phong trào hành động cách mạng lớn nhất của tuổi trẻ Thủ đô và tuổi trẻ Việt Nam trong thế kỷ XX. 

Tháng 5/1964, phong trào “Ba sẵn sàng” được phát động trong thanh niên Thủ đô, sau đó lan rộng khắp miền Bắc, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. (Ảnh: TTXVN)

 “Ba sẵn sàng” của đoàn viên, sinh viên Việt Nam cần có trong thời đại kinh tế số, kinh tế tri thức

Sẵn sàng học hỏi và thích ứng với công nghệ số

Công nghệ số đang thay đổi nhanh chóng mọi khía cạnh của đời sống xã hội, từ cách chúng ta làm việc, học tập đến cách chúng ta giao tiếp và giải trí. Để không bị tụt hậu, đoàn viên, sinh viên Việt Nam cần phải sẵn sàng học hỏi và thích ứng với những công nghệ mới nhất. Trong bối cảnh hiện nay, các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (blockchain), dữ liệu lớn (Big Data), và Internet vạn vật (IoT) hay trí tuệ nhân tạo như ChatGPT đang trở thành một công cụ mạnh mẽ và phổ biến. Điển hình, ChatGPT và các ứng dụng tương tự có khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, hỗ trợ con người trong việc dịch thuật hay sáng tạo nội dung. Điều này không chỉ giúp họ làm việc hiệu quả hơn mà còn tạo ra những giá trị mới trong mọi lĩnh vực. Tuy nhiên, việc sử dụng các công nghệ này cần hết sức thận trọng.

Sẵn sàng tham gia vào công cuộc chuyển đổi số

Chuyển đổi số không chỉ là một tất yếu mà còn là một định hướng quan trọng của Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đoàn viên, sinh viên cần sẵn sàng tham gia vào công cuộc chuyển đổi số quốc gia, đóng góp sức mình vào việc xây dựng nền kinh tế số và xã hội số.

Trước hết, đoàn viên, sinh viên cần hiểu rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số và những lợi ích mà nó mang lại. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là áp dụng công nghệ vào các hoạt động mà còn là sự thay đổi toàn diện trong cách thức hoạt động và quản lý. Việc này đòi hỏi sự thay đổi từ tư duy, cách tiếp cận đến việc áp dụng các quy trình và công nghệ mới. Đoàn viên, sinh viên cần nắm vững khái niệm này để có thể tham gia hiệu quả vào quá trình chuyển đổi số.

Các startup công nghệ như Momo, ZaloPay của người Việt đã mang lại những giải pháp thanh toán điện tử tiên tiến, giúp thúc đẩy nền kinh tế số. Những câu chuyện thành công này không chỉ tạo cảm hứng mà còn là minh chứng rõ ràng cho thấy tiềm năng và cơ hội to lớn mà chuyển đổi số mang lại.

Đoàn viên, sinh viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân hỗ trợ cài đặt và sử dụng ứng dụng định danh điện tử VNeID (Ảnh: Đoàn Thanh niên NEU)

Sẵn sàng bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại số

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự bùng nổ của công nghệ số, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trở nên vô cùng quan trọng. Đoàn viên, sinh viên Việt Nam cần sẵn sàng đóng vai trò tiên phong trong việc bảo vệ và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam, đặc biệt là trên các nền tảng số, trên không gian mạng, góp phần giữ gìn bản sắc văn bản,  khẳng định vị thế của đất nước trên trường quốc tế.

Văn hóa không chỉ là một phần quan trọng của di sản dân tộc mà còn là nền tảng tinh thần, là nguồn động lực cho sự phát triển bền vững của một quốc gia. Phát biểu tại Hội nghị văn hóa toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: "Tôi nhớ trước đây có một vị tiền bối nói là văn hóa nói lên bản sắc của một dân tộc, văn hóa còn dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất". Câu nói này càng khẳng định tầm quan trọng của việc bảo vệ văn hóa trong thời đại mới.

Đoàn viên, sinh viên Việt Nam, với sự năng động và sáng tạo, có vai trò hết sức quan trọng trong việc bảo vệ và phát huy văn hóa dân tộc. Những người trẻ cần chủ động tìm hiểu, học hỏi và truyền bá các giá trị văn hóa truyền thống thông qua các nền tảng số và mạng xã hội. Việc sử dụng công nghệ hiện đại như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR), và các nền tảng số để tạo ra các trải nghiệm văn hóa số, bảo tồn và tái hiện các di sản văn hóa sẽ giúp văn hóa Việt Nam tiếp cận được với đông đảo công chúng trong và ngoài nước. Cùng với đó, nền tảng TikTok đã chứng kiến nhiều xu hướng do các bạn trẻ Việt Nam sáng tạo và đầu tư công phu, góp phần giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc. Ví dụ như những clip "biến hình" trên nền bài hát "Khát vọng tuổi trẻ" của nhạc sĩ Vũ Hoàng, đã được các bạn trẻ thực hiện và lan tỏa mạnh mẽ.

Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực số cho đoàn viên, sinh viên Việt Nam, phát huy truyền thống và giá trị của sinh viên Việt Nam trong thời kỳ mới

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, việc nâng cao năng lực số cho đoàn viên, sinh viên Việt Nam trở thành nhiệm vụ cấp bách và quan trọng. Để đoàn viên, sinh viên tự tin và sẵn sàng đối mặt với những thách thức mới, đồng thời tận dụng cơ hội mà công nghệ số mang lại, cần có các giải pháp toàn diện và hiệu quả. Dưới đây là các đề xuất cụ thể nhằm nâng cao năng lực số cho đoàn viên, sinh viên Việt Nam, đồng thời phát huy truyền thống và giá trị của sinh viên trong thời kỳ mới

Một là, tăng cường giáo dục và đào tạo kỹ năng số. Việc đưa giáo dục kỹ năng số vào chương trình giảng dạy chính thức từ tiểu học đến đại học là một bước quan trọng để trang bị cho đoàn viên, sinh viên những kiến thức cần thiết về công nghệ thông tin. Điều này bao gồm các môn học về sử dụng máy tính, internet, phần mềm ứng dụng, phân tích dữ liệu và bảo mật thông tin. Đồng thời, việc đào tạo giáo viên về kỹ năng số cũng cần được chú trọng để họ có thể truyền đạt hiệu quả kiến thức này cho học sinh. Hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ lớn sẽ giúp cung cấp các chương trình đào tạo, thực tập và hướng dẫn chuyên sâu, tạo cơ hội cho đoàn viên, sinh viên nắm bắt các công nghệ tiên tiến và áp dụng vào thực tiễn.

Hai là, phát triển các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Khởi nghiệp sáng tạo là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy nền kinh tế số. Cần xây dựng các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, từ việc cung cấp kiến thức, kỹ năng cần thiết, đến hỗ trợ tài chính và kết nối mạng lưới. Các cuộc thi khởi nghiệp, trại huấn luyện (bootcamp) và các diễn đàn giao lưu ý tưởng sẽ giúp đoàn viên, sinh viên phát huy khả năng sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp, đồng thời kết nối với các nhà đầu tư và chuyên gia trong ngành.

 Cuộc thi khởi nghiệp I-Startup của Hội Sinh viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân (Ảnh: Hội Sinh viên NEU)

Ba là, tăng cường hoạt động trải nghiệm và thực hành thực tế. Để sinh viên có thể áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế, cần tăng cường các hoạt động trải nghiệm và thực hành. Các trường đại học và cao đẳng nên liên kết với doanh nghiệp để tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các dự án thực tế, thực tập tại các công ty công nghệ, và tham gia các chương trình trao đổi quốc tế. Những trải nghiệm này không chỉ giúp sinh viên nâng cao kỹ năng chuyên môn mà còn phát triển các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và giao tiếp.

Bốn là, phát huy truyền thống và giá trị của sinh viên Việt Nam. Sinh viên Việt Nam với truyền thống hiếu học, sáng tạo và tinh thần vượt khó, trong thời kỳ mới, cần phát huy những giá trị này thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao và phong trào thi đua học tập, nghiên cứu khoa học. Các câu lạc bộ, tổ chức đoàn thể sinh viên nên tổ chức các chương trình giao lưu, hội thảo và hội nghị để khơi dậy tinh thần tự học, tự nghiên cứu và sáng tạo trong đoàn viên, sinh viên. Bên cạnh đó, cần tuyên truyền và giáo dục về lòng yêu nước, ý thức cộng đồng và trách nhiệm xã hội, giúp đoàn viên, sinh viên vừa phát triển bản thân vừa đóng góp tích cực cho xã hội.

Trí Tuấn