Tiêu chí phường, thị trấn và tiêu chí quận, thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn đô thị văn minh

Câu hỏi: Xin cho biết phường, thị trấn và quận, thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh cần đạt những tiêu chí gì để được công nhận đô thị văn minh.

Trả lời

Ngày 18/02/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 04/2022/QĐ-TTg ban hành quy định tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh. Quyết định này có hiệu lực từ ngày 15/4/2022 thay thế Thông tu số 02/2013/TT-BVHTTDL ngày 24 tháng 01 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định chi tiết tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét và công nhận “phường đạt chuẩn văn minh đô thị”, “thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”. Theo Quy định này, tiêu chí phường, thị trấn và tiêu chí quận, thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn đô thị văn minh như sau:

1. Tiêu chí phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh

Một là, về quy hoạch đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Quy hoạch chung đô thị phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt và công bố công khai tại địa bàn;

- Công trình công cộng xây mới đúng quy hoạch; có kiến trúc hài hòa, đảm bảo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hiện hành;

- Trụ sở Ủy ban Nhân dân phường, thị trấn, nhà văn hóa, trường học, trạm y tế được xây mới hoặc cải tạo, nâng cấp đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn được quản lý và sử dụng đúng mục đích;

- Số hộ có nhà xây kiên cố phù hợp với kiến trúc chung của đô thị đạt 70%;

- Quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả các công trình công cộng trên địa bàn, phục vụ lợi ích công cộng; không có trường hợp lấn chiếm, sử dụng trái phép đất công và công trình công cộng;

- Tổ dân phố trong phường, thị trấn vận động nhân dân thường xuyên tham gia bảo vệ cơ sở hạ tầng đô thị và giữ gìn vệ sinh môi trường;

- Không có nhà tạm, nhà dột nát.

Hai là, về giao thông đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Các tuyến đường trên địa bàn phường, thị trấn được rải nhựa hoặc bê tông hóa theo quy hoạch; các tuyến phố chính đều có vỉa hè, điện chiếu sáng, cây xanh, cây bóng mát;

- Hệ thống điều khiển giao thông, đèn tín hiệu, biển chỉ dẫn được lắp đặt đầy đủ theo quy định;

- Hành lang an toàn giao thông đảm bảo mỹ quan đô thị; không có hiện tượng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè kinh doanh, buôn bán, vi phạm trật tự an toàn giao thông;

- Hệ thống đường điện trên địa bàn phường, thị trấn an toàn theo quy định;

- Số hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn;

- Tỷ lệ đường phố chính được chiếu sáng đạt 90%;

- Tỷ lệ đường khu nhà ở, ngõ phố được chiếu sáng đạt 70%.

Ba là, về môi trường và an toàn thực phẩm đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Trồng cây xanh công cộng tại các đường phố, khu vui chơi; các hộ gia đình trồng hoa, cây xanh trong khuôn viên gia đình, trên địa bàn khu dân cư;

- Doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, hộ sản xuất kinh doanh cá thể, hộ dân trên địa bàn phải đạt các tiêu chuẩn vệ sinh môi trường theo quy định; chất thải, nước thải, rác thải được thu gom, xử lý đúng quy định;

- Số hộ gia đình sử dụng nước sạch theo quy định đạt 100%;

- Số hộ gia đình có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch đạt 100%;

- Hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm đạt 100%;

- Không để xảy ra tình trạng ngộ độc thực phẩm lớn (≥30 người mắc) trên địa bàn quản lý;

Bốn là, về an ninh, trật tự đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Không để xảy ra hoạt động chống đảng, chống chính quyền, phá hoại khối đại đoàn kết;

- Không để xảy ra các hoạt động phá hoại các mục tiêu, công trình trọng điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc gia;

- Không để xảy ra hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trái pháp luật; hoạt động lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo, dân tộc, tranh chấp, khiếu kiện phức tạp về an ninh trật tự;

- Không để xảy ra hoạt động kích động, xúi giục, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc, lôi kéo người khác tập trung đông người khiếu nại, gây rối an ninh, trật tự công cộng hoặc lợi dụng việc khiếu nại để tuyên truyền chống nhà nước; xuyên tạc, vu khống, đe dọa, xúc phạm uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm được phân công giải quyết khiếu nại, tố cáo;

- Thực hiện tốt công tác phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Tỷ lệ tội phạm, vi phạm pháp luật, tai nạn giao thông không tăng so với năm trước; không có vụ việc về cháy, nổ, tai nạn giao thông từ nghiêm trọng trở lên (trừ trường hợp bất khả kháng), không có đối tượng tham gia đua xe và không để xảy ra tình trạng đua xe trái phép trên địa bàn;

- Phường, thị trấn đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh, trật tự.

Năm là, về thông tin, truyền thông đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Phường, thị trấn có đài truyền thanh và hệ thống truyền thanh và loa truyền thanh thông minh đến các tổ dân phố;

- Phường, thị trấn được trang bị sử dụng công nghệ viễn thông, Internet bằng các nội dung về phường, thị trấn có mạng nội bộ (LAN) bảo đảm an toàn an ninh mạng; cán bộ, công chức phường, thị trấn được trang bị máy tính và có kết nối Internet băng rộng;

- Phường, thị trấn ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành bằng các nội dung cụ thể hơn về ứng dụng hệ thống một cửa điện tử, sử dụng các phần mềm dùng chung và ứng dụng chữ ký số trong quản lý điều hành tại phường, thị trấn;

- Các hộ gia đình có thiết bị nghe nhìn thông minh, có thuê bao Internet băng rộng và tỷ lệ người dân sử dụng điện thoại di động thông minh đạt 100%;

- Có kênh giao tiếp chính thức trên mạng xã hội của Việt Nam (Zalo, Mocha, Lotus, Gapo,...);

Sáu là, về việc làm, thu nhập bình quân, hộ nghèo đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Tỷ lệ người có việc làm trên dân số trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động từ 90% trở lên (đối với phường), 80% trở lên (đối với thị trấn);

- Thu nhập bình quân đầu người bằng hoặc cao hơn thu nhập bình quân đầu người của toàn tỉnh, thành phố;

- Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều thấp hơn so với quy định chung của địa phương;

Bảy là, về văn hóa, thể thao đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Có Trung tâm Văn hóa - Thể thao hoặc Nhà văn hóa có cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm, được quản lý sử dụng đúng mục đích;

- 90% tổ dân phố thuộc phường; 80% tổ dân phố thuộc thị trấn có điểm sinh hoạt văn hóa, thể thao, hoạt động thường xuyên, hiệu quả;

- Số hộ gia đình thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và nếp sống văn minh đô thị theo các quy định của trung ương, địa phương và quy ước của tổ dân phố đạt 90%;

- Các đội văn nghệ, thể thao, các câu lạc bộ ở phường, thị trấn và các tổ dân phố thường xuyên hoạt động;

- Có tủ sách pháp luật đảm bảo các đầu sách, thường xuyên được bổ sung, cập nhật các loại sách, báo, tài liệu tuyên truyền các quy định của pháp luật.

Tám là, về y tế, giáo dục đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Phường, thị trấn đạt tiêu chí quốc gia về y tế;

- Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 90%;

- Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi (chiều cao theo tuổi) ≤15%;

- Tỷ lệ trường học các cấp (mầm non, tiểu học, trung học cơ sở hoặc trường phổ thông có nhiều cấp học có cấp học cao nhất là trung học cơ sở) đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và có ít nhất 60% trở lên số trường học trên địa bàn được công nhận đạt chuẩn quốc gia;

- Phổ cập đối với giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi; phổ cập giáo dục trung học cơ sở đạt 100%;

- Đạt tỷ lệ phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; phổ cập giáo dục tiểu học; phổ cập giáo dục trung học cơ sở; xóa mù chữ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

- 70% số học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở được tiếp tục học trung học (phổ thông, bổ túc trung cấp). Tỷ lệ học sinh đỗ vào các trường dạy nghề, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học đạt 80% trở lên đối với phường, 70% trở lên đối với thị trấn;

- Tỷ lệ lao động có việc làm qua đào tạo đạt >50% đối với phường; >40% đối với thị trấn.

Chín là, về hệ thống chính trị và trách nhiệm của chính quyền đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Cán bộ, công chức làm việc tại phường, thị trấn đạt chuẩn theo quy định;

- Hàng năm tổ chức Đảng đạt trong sạch, vững mạnh; Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội đạt từ loại khá trở lên;

- Thủ tục hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp đơn giản, thuận tiện, tiến bộ đáp ứng được nhu cầu của người dân trên địa bàn;

- Triển khai dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp theo đúng quy định;

- Phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định;

2. Tiêu chí quận, thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh đạt chuẩn đô thị văn minh

Một là, về quy hoạch đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Có quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết của quận, thị xã, thành phố được cấp có thẩm quyền phê duyệt và công bố công khai đúng quy định;

- Có đủ công trình hạ tầng kỹ thuật thiết yếu hoặc hạ tầng xã hội thiết yếu được xây dựng theo quy hoạch xây dựng đối với quận (hoặc thị xã, thành phố).

Hai là, về giao thông đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn là: Hệ thống giao thông trên địa bàn quận thị xã, thành phố đảm bảo kết nối thông suốt giữa các phường, xã, thị trấn trên địa bàn và không bị ngập úng theo quy định.

Ba là, về môi trường đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Có hệ thống thu gom, phân loại, xử lý rác thải trên địa bàn đảm bảo yêu cầu vệ sinh môi trường’

- Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại rác thải tại nguồn đạt >= 90%;

- Tỷ lệ các khu dân cư trên địa bàn sạch, đẹp đạt >= 80%.

Bốn là, về an ninh, trật tự đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục trên địa bàn đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh, trật tự;

- Có hệ thống camera giám sát, bảo đảm an ninh, trật tự được lắp đặt ở các tuyến đường chính.

Năm là, về thông tin, truyền thông đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Hạ tầng công nghệ thông tin truyền thống: có mạng nội bộ LAN và mạng diện rộng kết nối với các phòng chuyên môn và các xã, phường, thị trấn trực thuộc được bảo đảm an toàn an ninh mạng; tỷ lệ cán bộ, công chức được trang bị máy tính và có kết nối Internet băng rộng;

- Ứng dụng hệ thống một cửa điện tử, sử dụng các phần mềm dùng chung và ứng dụng chữ ký số trong quản lý điều hành;

- Cổng thông tin điện tử cung cấp đầy đủ thông tin theo quy định.

Sáu là, về việc làm, Thu nhập bình quân, hộ nghèo ở đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Thu nhập bình quân đầu người cao hơn thu nhập bình quân đầu người của toàn tỉnh, thành phố;

- Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều thấp hơn so với quy định chung của địa phương.

Bảy là, về văn hóa, thể thao đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn là: Có trung tâm văn hóa, thể thao quận, thị xã, thành phố; có nhiều hoạt động văn hóa, thể thao hiệu quả.

Tám là, về y tế, giáo dục đô thị, tiêu chuẩn đạt chuẩn gồm:

- Trung tâm y tế quận (thị xã, thành phố) đạt chuẩn theo quy định;

- Các trường trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 trở lên đạt 100%.

Chín là, về hệ thống chính trị, tiêu chuẩn đạt chuẩn là: Hàng năm tổ chức Đảng đạt trong sạch, vững mạnh; Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội đạt từ loại khá trở lên.

Phương Dung

(Theo Quyết định 04/2022/QĐ-TTg ngày 18/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh).