Ấn Độ khó soán vị thế 'công xưởng thế giới' của Trung Quốc

Ấn Độ khó có thể thay Trung Quốc trở thành "công xưởng thế giới" do tình trạng quan liêu, chuỗi giá trị chưa đủ lớn và sự thận trọng của các doanh nghiệp.

Trong giai đoạn 2018-2019, tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump đã tung đòn áp thuế quyết liệt với Trung Quốc, chống lại các thỏa thuận thương mại ông cho là không công bằng với Washington, khiến Bắc Kinh đáp trả và khơi mào chiến tranh thương mại giữa hai nước.

Trong khoảng thời gian này, nhiều doanh nghiệp bắt đầu thảo luận về phương án dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc để tránh rủi ro địa chính trị. Đứt gãy chuỗi cung ứng do đại dịch Covid-19 sau đó càng thúc đẩy tiến trình này, với Ấn Độ là điểm đến hàng đầu của các nhà sản xuất.

"Ấn Độ có nguồn lao động lớn, lịch sử sản xuất lâu đời và chính phủ hỗ trợ thúc đẩy ngành công nghiệp, xuất khẩu", Julie Gerdeman, CEO Everstream, cho biết. "Do đó nhiều doanh nghiệp đang tìm hiểu xem liệu ngành sản xuất của nước này có phải là phương án tiềm năng thay thế Trung Quốc hay không".

Nhưng động thái này "nói dễ hơn làm", Huileng Tan, bình luận viên kỳ cựu của Business Insider, nhận định. Là một nền kinh tế lớn với dân số trẻ, Ấn Độ có tiềm năng trở thành một cường quốc sản xuất, nhưng nước này cũng nổi tiếng với tình trạng quan liêu của bộ máy hành chính.

"Ấn Độ không giống nơi các doanh nghiệp có thể đến, mở một cửa hàng mà không cần tuân thủ quá nhiều quy định", Ashutosh Sharma, giám đốc nghiên cứu thị trường của Forrester, Mỹ, nói.

Ấn Độ đứng thứ 63/190 trong bảng xếp hạng về mức độ kinh doanh thuận lợi năm 2019 của Ngân hàng Thế giới (WB). Năm 2014, quốc gia Nam Á này thậm chí xếp thứ 142.

Ấn Độ cũng nổi tiếng về chính sách bảo hộ, khiến nước này kém hấp dẫn khi thu hút các khoản đầu tư lớn.

"Trung Quốc sản xuất ở quy mô lớn, trong khi hầu hết nhà máy ở Ấn Độ có quy mô vừa và nhỏ, do các quy định và chính sách bảo hộ liên bang được thiết kế riêng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME)", ông Gerdeman đánh giá.

Kể từ khi nhậm chức năm 2014, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã nỗ lực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đưa vốn FDI lên mức kỷ lục 83,6 tỷ USD trong năm tài chính vừa qua, theo số liệu chính phủ. Tuy nhiên, chuỗi giá trị ở Ấn Độ chưa hoàn thiện, ảnh hưởng đến khả năng trở thành "công xưởng thế giới".

"Ấn Độ chắc chắn có lợi thế về nhân khẩu học, địa lý, cơ sở hạ tầng hiện có, phần lớn được xây dựng trong vài năm qua", ông Sharma nhận định. "Quốc gia này hoàn toàn có thể tăng quy mô, song lại thiếu những mảnh ghép nhỏ".

Sharma giải thích rằng Trung Quốc đã xây dựng một chuỗi giá trị lớn đến mức hầu hết yếu tố cần thiết để tạo ra sản phẩm đều có thể được tìm thấy trong nước. Điều này cho phép các công ty sản xuất với chi phí thấp và trên quy mô lớn.

Ấn Độ chưa có khả năng này và cần nhiều năm để xây dựng. Ông Sharma cho biết nguyên nhân là các nhà sản xuất luôn vận hành dây chuyền lắp rắp trước khi phát triển các đầu mối cung cấp tại địa phương.

"Chuỗi cung ứng quy mô như vậy cần thời gian tạo dựng, bởi ngay cả khi doanh nghiệp tìm nguồn cung trong nước, chất lượng ban đầu sẽ không tốt, quy mô không lớn", ông giải thích thêm. "Ấn Độ có thể xây dựng chuỗi cung ứng cho mình, nhưng cần nhiều thời gian".

Các chuyên gia cho rằng kịch bản doanh nghiệp đổ xô đến Ấn Độ khó xảy ra như ở Trung Quốc, bởi sau những gì đã diễn ra, họ nhận ra rằng việc phụ thuộc vào một quốc gia là quá rủi ro.

Không chỉ Foxconn và Apple đang bị ảnh hưởng vì điều này, gã khồng lồ thể thao Nike của Mỹ, nhà sản xuất ôtô Toyota của Nhật Bản, hay Samsung của Hàn Quốc đều nằm trong số nhiều tập đoàn gặp các vấn đề kéo dài liên quan đến chuỗi cung ứng, do sự phụ thuộc lớn vào Trung Quốc, theo Sharma. Đây là động lực để các tập đoàn đa dạng hóa nguồn lực, thay vì "để tất cả trứng vào một giỏ".

Điều này đồng nghĩa các chuỗi cung ứng sẽ trở nên phức tạp hơn trong tương lai, song sẽ được đa dạng hóa từ những khâu đầu tiên. "Nếu các doanh nghiệp có thể thiết lập hai hoặc ba nguồn lực đáng tin cậy, thay vì chỉ dựa vào Ấn Độ hay Trung Quốc, họ sẽ có nguồn thay thế trước những rủi ro trong tương lai", Sharma nói.

                                                                                                                                                                              Nguồn: vnexpress.net