Trên nền phông Đại hội, có chân dung Anh hùng Dân tộc José Martí, lãnh tụ chiến tranh chống thực dân đế quốc Máximo Gómez, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản đầu tiên José Antonio Mella và Tổng Tư lệnh Fidel Castro bên cạnh dòng chữ trang trọng “Đảng là linh hồn của sự nghiệp cách mạng”. Đại tướng Raúl Castro, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương, trình bày Báo cáo chính trị, trong đó có đề cập đến kinh nghiệm của Trung Quốc và Việt Nam. Phần lớn thời gian của Đại hội, các đại biểu tiến hành thảo luận tổ theo Ủy ban chuyên đề về 03 văn kiện đã được dự thảo công phu, đã được thảo luận, đóng góp ý kiến nghiêm túc từ cơ sở và đã được bổ sung, hoàn thiện trên nhiều nội dung. Ở phiên bế mạc, các đồng chí Trưởng các Ủy ban chuyên đề báo cáo kết quả thảo luận. Đại hội đã thông qua Nghị quyết về các chuyên đề quan trọng đó, nêu bật sự kế thừa và phát triển, kiên định và đổi mới của một chính Đảng tiền phong.
Xác định 5 ưu tiên trong bối cảnh hiện nay
Từ năm 2011, Cuba triển khai thực hiện Định hướng Chính sách Kinh tế - xã hội do Đại hội VI vạch ra và từ năm 2016 đã kết hợp triển khai định hướng chính sách này như một bước hiện thực hóa mô hình kinh tế - xã hội của sự phát triển xã hội chủ nghĩa. Định hướng Chính sách bao gồm hệ thống 244 chính sách cụ thể. Qua 10 năm triển khai, đã hoàn thành 30%, đang triển khai 40% và 30% còn lại đang trong quá trình chuẩn bị. Đến nay, các kết quả nổi bật là: đã xây dựng được các cơ sở pháp lý và chương trình hành động trung hạn, dài hạn; đã có những bước đi ban đầu trong phát triển hệ thống điều hành nền kinh tế và các chủ thể kinh tế khác nhau; đã điều chỉnh các chính sách xã hội phù hợp với bối cảnh mới; đã hoàn thiện một bước hệ thống chính quyền các cấp… Đặc biệt, từ ngày 1-1-2021, Cuba đã chính thức triển khai chính sách bình ổn tiền tệ, trong đó đã kết thúc tình trạng tồn tại 2 nội tệ kéo dài từ năm 1994, nhất thể hóa thành tiền pê-xô (peso) duy nhất như tiền tệ quốc gia trên cơ sở bảo đảm không người dân nào bị bỏ rơi trong hoàn cảnh toàn dân bị tác động mạnh mẽ, phức tạp từ cuộc đại phẫu thuật tiền tệ này.
Đại tướng Raul Castro phát biểu tại Đại hội lần thứ VIII Đảng Cộng sản Cuba. Ảnh: Internet
Với tinh thần tự phê bình sâu sắc, Đại hội nhấn mạnh các khó khăn mang tính cấu trúc đã từng tồn tại nhiều năm qua trong nền kinh tế đất nước và các hạn chế chủ quan gồm: chưa đạt hiệu quả cần thiết trong xây dựng kế hoạch, tổ chức, kiểm tra, giám sát; chưa có đủ tầm nhìn toàn diện, hệ thống; các chỉ tiêu vạch ra còn thiên về số lượng, thiếu định tính chất lượng; khâu thông tin, tuyên truyền và bồi dưỡng năng lực xã hội chưa ngang tầm, chưa kịp thời, chưa đạt chất lượng cần thiết…
Đại hội khẳng định tiếp tục thực hiện Định hướng Chính sách Kinh tế - xã hội với 201 chính sách cụ thể cho giai đoạn 2021-2026, trong đó nhấn mạnh 5 ưu tiên:
Một là, tăng cường quản lý các chủ thể kinh tế, đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước xã hội chủ nghĩa như chủ thể chủ yếu của nền kinh tế.
Hai là, đẩy mạnh xử lý các vấn đề mang tính cấu trúc của nền kinh tế; coi trọng phát triển sản xuất và kinh doanh lương thực, thực phẩm; mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo; đẩy mạnh xuất khẩu và thay thế nhập khẩu, khôi phục và phát triển du lịch, đẩy mạnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Ba là, tăng cường triển khai nhiệm vụ bình ổn, sử dụng rộng rãi hơn các công cụ tài chính trong điều hành nền kinh tế, có bước tiến trong tạo lập các cân đối kinh tế vĩ mô chủ yếu.
Bốn là, tiếp tục ưu tiên phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trên tất cả các lĩnh vực của xã hội, nhất là trong các hoạt động sản xuất.
Năm là, tiếp tục bảo đảm công bằng xã hội trong điều kiện mới, cải thiện khâu tiêu dùng và nâng cao mức sống của nhân dân, triển khai các chương trình dịch vụ xã hội cho người dân và các gia đình dễ bị tổn thương, tạo lập sự tương quan hợp lý giữa thu nhập cá nhân và giá cả hàng hóa, dịch vụ.
Chủ nghĩa xã hội phồn vinh và bền vữngvới những quá trình chuyển biến, cải tạo cần thiết
Khái niệm Mô hình kinh tế - xã hội của sự phát triển xã hội chủ nghĩa (gọi tắt là mô hình chủ nghĩa xã hội) là văn kiện được Đại hội VII (2016) thông qua. Căn cứ Hiến pháp 2019 và tình hình thực hiện Định hướng Chính sách Kinh tế - xã hội từ năm 2016 đến nay; căn cứ năng lực và tiềm lực thực tế, Đại hội VIII bổ sung, cập nhật một số nội dung:
Về tầm nhìn, Đại hội xác định xã hội Cuba đang trong thời kỳ lịch sử xây dựng chủ nghĩa xã hội với lý tưởng về một quốc gia có chủ quyền, độc lập, xã hội chủ nghĩa, dân chủ, phồn vinh và bền vững.
Về các nguyên tắc chủ yếu, Đại hội khẳng định: con người là mục tiêu và chủ thể; sở hữu xã hội chủ nghĩa của toàn dân về các tư liệu sản xuất chủ yếu là hình thức chủ đạo trong hệ thống kinh tế - xã hội; vai trò của đổi mới sáng tạo khoa học - công nghệ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; nhà nước xã hội chủ nghĩa của pháp quyền và công bằng xã hội như sự bảo đảm cho bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ, không để ai bị bỏ rơi.
Về lực lượng lãnh đạo, Đại hội khẳng định đó là Đảng Cộng sản Cuba - chính đảng duy nhất, chính đảng của Martí, Fidel, Mác và Lênin. Đảng là đội tiền phong có tổ chức của dân tộc Cuba, thể hiện khối đoàn kết của những người Cuba xung quanh ban lãnh đạo của sự nghiệp cách mạng.
Đồng chí Miguel Díaz-Canel - Bí thư Thứ nhất PCC đồng thời là Chủ tịch Cuba. Ảnh: Internet
Về các quá trình cải tạo và chuyển biến cần thiết nhằm củng cố và tiếp tục sự nghiệp cách mạng trong thời kỳ mới, Đại hội nêu bật các trọng tâm sau đây:
Một là, củng cố vai trò của sở hữu xã hội chủ nghĩa của toàn dân về các tư liệu sản xuất chủ yếu; thừa nhận và đa dạng hóa các hình thức sở hữu khác nhau kèm theo các hình thức quản lý gắn kết với nhau; hoàn thiện đồng bộ hệ thống quản lý có kế hoạch đối với sự phát triển kinh tế - xã hội với Nhà nước như thực thể điều hành, phối hợp, điều chỉnh mọi chủ thể; đồng thời, thực hiện phi tập trung hóa các chức năng, quyền hạn đến các cấp chính quyền, trong đó cấp huyện là cấp chủ yếu.
Hai là, thừa nhận thị trường, quản lý và vận hành thị trường một cách hợp lý nhằm bảo đảm cho các biện pháp quản lý tập trung, các chính sách kinh tế vĩ mô và các công cụ chính sách khác hướng các chủ thể kinh tế ra các quyết định đồng thuận với lợi ích của toàn xã hội.
Ba là, đẩy mạnh phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo để nhân tố này có vai trò chủ yếu trong nâng cao hiệu quả, chất lượng và sức sản xuất trên mọi lĩnh vực. Củng cố vai trò của các trường đại học, tăng cường quan hệ của họ với các đơn vị sản xuất, dịch vụ và lực lượng vũ trang. Mọi quá trình ra quyết định và đánh giá kết quả phải dựa trên cơ sở khoa học.
Bốn là, bảo đảm cho lao động và đức tính cần cù trở thành những giá trị đạo đức cốt lõi; thực hiện nguyên tắc phân phối xã hội chủ nghĩa theo số lượng và chất lượng lao động như kênh chủ yếu để thỏa mãn nhu cầu của con người. Nâng cao mức sống và chất lượng sống là mục tiêu ưu tiên thường trực, trong đó nhấn mạnh an ninh về lương thực, năng lượng, giáo dục, y tế… Quản lý việc bảo đảm tương quan giữa tăng giá và tăng các nguồn thu nhập từ lao động, lương, phụ cấp, trợ cấp, bảo trợ xã hội.
Đại hội lần thứ VIII Đảng Cộng sản Cuba đã bầu Ban Chấp hành Trung ương khóa mới gồm 116 đồng chí. Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương đã bầu Bộ Chính trị gồm 14 đồng chí (trong đó 9 đồng chí tái nhiệm, 3 đồng chí nữ), Ban Bí thư gồm đồng chí Bí thư thứ nhất và 6 đồng chí Bí thư Trung ương. Đồng chí Miguel Díaz-Canel, Chủ tịch nước, được bầu làm Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương (khóa VIII).
Minh Trí