Trong nhiệm kỳ 2015 – 2020, toàn tỉnh đã thành lập mới 160 hợp tác xã, tăng 83% so với nhiệm kỳ trước. Hiện nay, tổng số hợp tác xã của tỉnh là 228. Các hợp tác xã đang hoạt động với 10.260 thành viên, số lao động làm việc là 6.628 người, tổng vốn điều lệ là 906 tỷ đồng1. Các hợp tác xã của tỉnh Bình Phước đã giúp tạo việc làm cho các lao động có tay nghề thấp, lao động lớn tuổi; tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho nông dân vùng sâu, xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao trình độ sản xuất, bảo đảm an sinh xã hội, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, không ít hợp tác xã đang hoạt động chưa hiệu quả. Theo thống kê của Liên minh hợp tác xã Bình Phước, hợp tác xã nông nghiệp xếp loại tốt chỉ chiếm khoảng 20%, loại khá khoảng 20%, còn lại là trung bình và yếu. Nhiều hợp tác xã chưa huy động hết khả năng vốn của xã viên nên lâm vào tình trạng thiếu vốn, thiếu nhân lực...
Lãnh đạo tỉnh Bình Phước thăm mô hình trồng sầu riêng của HTX Long Phú, huyện Phú Riềng (Ảnh:binhphuoc.gov.vn)
Trên cơ sở tình hình hoạt động của các hợp tác xã, cùng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, với những khát vọng bứt phá mạnh mẽ hơn trong giai đoạn phát triển mới, Đại hội lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020 – 2025) Đảng bộ tỉnh xác định quyết tâm đến năm 2025 thành lập mới 6000 doanh nghiệp và 150 hợp tác xã. Đại hội chỉ rõ cần xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, hợp tác xã, ưu tiên thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến sâu, công nghiệp phụ trợ, nông nghiệp công nghệ cao và sản xuất theo chuỗi giá trị. Khuyến khích hỗ trợ các mô hình hợp tác trong sản xuất kinh doanh; nâng cao hiệu quả quỹ khởi nghiệp; mời gọi các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn đến đầu tư tại tỉnh… Tăng cường gặp gỡ, đối thoại với các hội, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp để kịp thời giải quyết khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp, hợp tác xã nhằm thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển2.
Để nhanh chóng đưa chủ trương phát triển hợp tác xã vào thực tiễn, trước hết, các ngành hữu quan trong tỉnh cần quyết liệt triển khai hoạt động nghiên cứu, khảo sát, lập quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế hợp tác xã trên cơ sở tiềm năng, điều kiện của tỉnh. Bên cạnh đó, hệ thống chính trị tỉnh Bình Phước cần quan tâm đến các chính sách dẫn dắt, hỗ trợ tối đa đối với các chủ thể tham gia phát triển kinh tế hợp tác xã về hành lang pháp lý, về khoa học công nghệ, về thông tin... theo đúng tinh thần Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI: “Hỗ trợ, khuyến khích hình thành các vùng chuyên canh cây nông nghiệp thế mạnh của tỉnh gắn với doanh nghiệp xây dựng các cơ sở kho vận, chế biến và hỗ trợ pháp lý về hợp đồng liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân”3.
Lễ ký kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp của HTX Nông nghiệp Bù Gia Mập
(Ảnh: binhphuoc.gov.vn)
Thứ hai, trên cơ sở 3 nhiệm vụ trọng tâm của ngành nông nghiệp Bình Phước: Tạo vùng nguyên liệu; chế biến; hình thành liên kết chuỗi giá trị đối với 03 ngành trọng điểm là chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp để tạo 03 dòng sản phẩm xuất khẩu chủ yếu là chăn nuôi (heo, gà), hạt điều, sản phẩm từ gỗ, cần tập trung phát triển các hợp tác xã nông, lâm nghiệp có quy mô trung bình và lớn. Các hợp tác xã có thể phát triển theo hướng đa ngành (trồng trọt- chăn nuôi - chế biến...) hoặc chỉ tập trung vào một lĩnh vực chuyên biệt để có thể tạo ra những hợp tác xã nông nghiệp chuyên sâu để có điều kiện tập trung mọi nguồn lực cho hoạt động sản xuất chính yếu của mình, chú trọng nâng cao chất lượng các loại hình dịch vụ theo chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến, bảo quản đến tiếp thị, tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường.
Thứ ba, quan tâm tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế hợp tác xã. Với đặc trưng của kinh tế tập thể, phát triển kinh tế hợp tác xã cần huy động nhiều nguồn lực với quy mô lớn và có chất lượng. Việc quan tâm đến nguồn lực đất đai và vốn sẽ giúp tạo lập những hợp tác xã có tiềm lực lớn mạnh, có năng lực sản xuất cao. Công tác quy hoạch và các chính sách phù hợp sẽ có khả năng khuyến khích việc tích tụ đất đai, khơi thông các dòng vốn phục vụ phát triển các hợp tác xã. Bên cạnh đó, đầu tư vào nguồn lực khoa học công nghệ và con người sẽ giúp các hợp tác xã tạo ra được những sản phẩm có chất lượng cao, phù hợp với nhu cầu, thị hiếu đa dạng của thị trường. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, chuyển giao khoa học, công nghệ chp hợp tác xã qua những chương trình, dự án có chất lượng.
1 Liên minh Hợp tác xã tỉnh Bình Phước, Định hướng và các giải pháp xây dựng mô hình hợp tác xã phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị tại địa phương, Kỷ yếu hội thảo khoa học “Nâng cao hiệu quả liên kết, phát triển kinh tế tập thể trong xu hướng hội nhập (12/2020).
2,3 Đảng bộ tỉnh Bình Phước, Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Phước lần thứ XI.
Hương Thảo