Cuối năm 1962, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở lại thăm quân và dân vùng Đông Bắc, lãnh đạo tỉnh Hải Ninh (sau này được sáp nhập với khu Hồng Quảng thành tỉnh Quảng Ninh ngày nay) trình bày nguyện vọng của chiến sĩ, đồng bào được dựng bức tượng của Bác trên đảo tiền tiêu. Điều này có ý nghĩa động viên tinh thần bộ đội và nhân dân trên đảo rất lớn, nhất là với chiến lược bảo vệ và xây dựng đời sống mới trên tuyến đảo ngày càng cấp bách. Nguyện vọng ấy đã được Người đồng ý. Năm 1968, bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh do nhà điêu khắc Nguyễn Văn Quế sáng tác đã được khánh thành tại nơi lần đầu tiên Người đứng nói chuyện với quân và dân Cô Tô. Tại đây, sáng ngày 09/5/1961, sau những tiếng hoan hô vang dậy của hơn bốn ngàn người, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Thủ đô Hà Nội tuy cách xa các đảo, nhưng Đảng và Chính phủ luôn quan tâm tới đồng bào các đảo, mong đồng bào đoàn kết, cố gắng và tiến bộ”. Người động viên chiến sĩ, ân cần thăm hỏi các cụ già và chia kẹo cho thiếu nhi; gửi tặng đồng bào và chiến sĩ đảo Cô Tô một bức ảnh chân dung của Người, do tự tay Người viết lời “Chào thân ái và quyết thắng” và ký tên. Năm 1976, bức tượng bán thân khánh thành năm 1968 được thay thế bằng bức tượng toàn thân.
Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đảo Cô Tô
(ảnh: internet)
60 năm đã qua từ ngày đầu tiên Bác đến thăm đảo nhưng tình cảm và những lời dặn của Người vẫn đang lan toả, thấm đượm vào tâm hồn, tình cảm mỗi người dân sống ở nơi đây. Cô Tô đã và đang thay đổi từng ngày. 5 năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 15,65%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ và đúng hướng, trong đó, thương mại - dịch vụ chiếm 60,8%, thu ngân sách của huyện đảo hằng năm đều tăng từ 10-20% so với dự toán tỉnh giao. Với gần 7000 nhân khẩu, thu nhập bình quân đầu người năm 2020 là 92 triệu đồng (năm 2015 là 57 triệu đồng/người), tỷ lệ lao động qua đào tạo hằng năm đạt trên 80%; tạo việc làm cho trên 200 lao động/năm. Đời sống người dân ngày càng được cải thiện rõ rệt nhờ chuyển đổi cơ cấu lao động từ nông nghiệp, thuỷ sản ven bờ sang làm dịch vụ du lịch. Từ tháng 8/2019 đến nay không còn hộ nghèo. Huyện đã được công nhận đạt chuẩn huyện nông thôn mới từ năm 2016. 100% trường học trên đảo đạt chuẩn quốc gia. Số bác sỹ trên đảo đạt tỉ lệ 18 bác sĩ/1 vạn dân. Tỷ lệ dân số đô thị và nông thôn được cung cấp nước sạch đạt 97%. Diện tích che phủ rừng duy trì đạt khoảng 60%.
Huyện đảo Cô Tô ngày nay
(ảnh: Internet)
Ngày nay, bức tượng thể hiện hình ảnh Bác Hồ giơ tay vẫy chào, lưng tựa vào núi với trang phục bộ quần áo kaki và đôi dép cao su, mắt hướng ra biển Đông ở Cô Tô vẫn đang được coi là tượng Bác đẹp nhất vùng Đông Bắc. Mắt của Người - vị lãnh tụ vĩ đại trong lòng dân tộc luôn hướng ra biển mang nhiều ý nghĩa, nhất là khi bức tượng lại được đặt trên một hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc. Luôn ghi nhớ lời Bác dặn, phát huy những thành tựu đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Cô Tô quyết tâm đồng lòng, đoàn kết góp phần đưa Cô Tô trở thành “viên ngọc sáng” nơi tiền tiêu Đông Bắc của Tổ quốc, làm dày thêm truyền thống đáng tự hào của quê hương, góp phần củng cố an ninh - quốc phòng biển và hải đảo đất nước./.
Hồng Trang