Căn cứ thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Đảng

(VNTV). Bất kỳ tổ chức nào muốn tồn tại và phát triển đều phải thực hiện chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, giám sát thuộc phạm vi lãnh đạo, quản lý của mình. Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, không những kiểm tra, giám sát việc thực hiện Cương lĩnh chính trị, đường lối, chủ trương, chính sách, mà còn phải kiểm tra, giám sát ngay bản thân Cương lĩnh chính trị, đường lối, chủ trương, chính sách đó và kiểm tra, giám sát cả các tổ chức tiến hành kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm đường lối chính sách của Đảng được xác định đúng, được quán triệt và thực hiện thắng lợi trong thực tiễn; được điều chỉnh, bổ sung kịp thời cho phù hợp với tình hình thực tế.

Để công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả cao, tránh những suy luận và áp đặt mang tính chủ quan, phải làm rõ những căn cứ bảo đảm thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay.

Thứ nhất, căn cứ vào mục đích, yêu cầu từ vai trò lãnh đạo của Đảng.

Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền, lãnh đạo tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội thông qua Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Đảng lãnh đạo bằng chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, bằng hệ thống tổ chức và đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng, bằng công tác tư tưởng, công tác tổ chức, cán bộ và công tác kiểm tra, giám sát… Các tổ chức đảng ở các cấp, các ngành không những có trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng mà còn có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện, bảo đảm cho chủ trương, đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng được chấp hành nghiêm chỉnh, giành thắng lợi trong thực tiễn. Nghị quyết, chỉ thị của Đảng dù được xác định đúng, có sức hấp dẫn, có tính khả thi nhưng nếu cấp ủy, tổ chức đảng thiếu lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc thực hiện, nhất là không kiểm tra, giám sát hoặc kiểm tra, giám sát không đến nơi đến chốn thì kết quả thực hiện sẽ bị hạn chế, thậm chí không đạt kết quả hoặc phạm sai lầm.

Ngay từ khi mới thành lập và trong suốt quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, Đảng luôn coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn khẳng định, kiểm tra là một trong những chức năng lãnh đạo, là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Trong từng nhiệm kỳ đại hội Đảng toàn quốc, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng trong từng thời kỳ, Đảng đã đề ra mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ công tác kiểm tra cụ thể, sát hợp và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có kết quả.

Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Ảnh: Internet.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã chính thức giao chức năng, nhiệm vụ giám sát cho các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp, chi bộ, coi kiểm tra, giám sát trước hết là nhiệm vụ của các cấp ủy, gắn công tác kiểm tra với công tác giám sát, có giám sát mới phát hiện được các vấn đề mới phát sinh, khắc phục được thiếu sót, khuyết điểm ngay từ xa, từ sớm.

Để đáp ứng mục tiêu, yêu cầu trong tình hình mới, Đảng yêu cầu phải đổi mới và tăng cường công tác kiểm tra, gắn công tác kiểm tra với công tác giám sát; đổi mới phương pháp kiểm tra; kiện toàn hệ thống ủy ban kiểm tra các cấp; kiện toàn tổ chức, tăng cường cán bộ có chất lượng, cải thiện điều kiện, phương tiện làm việc của ủy ban kiểm tra các cấp. Hoàn thiện quy chế bảo đảm quyền kiểm tra của tập thể đối với cá nhân, của tổ chức đối với tổ chức, của cá nhân đối với cá nhân và tổ chức, kể cả đối với người lãnh đạo chủ chốt và tổ chức cấp trên.

Thứ hai, căn cứ vào các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp phải nắm vững những vấn đề cơ bản trong lãnh đạo, chỉ đạo, tiến hành công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đã được quy định trong các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, của cấp ủy cấp trên và của cấp mình để đề ra phương hướng, nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có kết quả công tác kiểm tra trong từng thời gian.

Điều lệ Đảng do Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI thông qua quy định: Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Pháp luật là hệ thống các quy tắc, chuẩn mực xã hội có tính bắt buộc, thể hiện ý chí của chế độ chính trị. Trong Nhà nước ta, pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, xác lập và bảo vệ các quyền của nhân dân, là công cụ sắc bén và có hiệu quả của nhân dân trong công cuộc xây dựng xã hội mới. Vì vậy, công tác kiểm tra, giám sát ngoài việc phải nắm vững Cương lĩnh chính trị, các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng còn phải nắm vững các quy định của pháp luật để việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bảo đảm đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Thứ ba, căn cứ tình hình thực tiễn của công tác xây dựng Đảng của toàn Đảng và của từng địa phương, đơn vị trong từng thời gian.

Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng phải xuất phát từ nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng từng thời kỳ của toàn Đảng và của từng địa phương, đơn vị trong từng thời gian; phải lấy việc thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ và công tác ấy làm mục tiêu, phương hướng, nội dung của kiểm tra. Sự lãnh đạo của Đảng, trước hết là của cấp ủy các cấp là nhân tố quyết định việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ là nhiệm vụ then chốt. Phải nắm vững yêu cầu, mục tiêu công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng không có mục tiêu nào khác hơn là bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng. Đi lệch vấn đề có tính nguyên tắc này, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng sẽ mất phương hướng, chệch mục tiêu, không mang lại hiệu quả.

Hiện nay, trước những diễn biến phức tạp khó lường của tình hình thế giới cũng như dịch bệnh Covid-19 và bối cảnh trong nước, đang đặt ra nhiều vấn đề đòi hỏi công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng phải góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng mà Đảng đề ra.

Trong điều kiện kinh tế thị trường, mở cửa và hội nhập ngày càng sâu rộng, cán bộ, đảng viên hằng ngày, hằng giờ chịu sự tác động của nhiều nhân tố rất phức tạp, kể cả những hành động chống phá Đảng, vấn đề giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng đang đứng trước thách thức mới; một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, với những biểu hiện khác nhau về phai nhạt lý tưởng, cơ hội thực dụng, chạy theo danh lơi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tuỳ tiện, vô nguyên tắc. Nhiều tổ chức cơ sở đảng bị tê liệt, thiếu sức chiến đấu và không đủ năng lực lãnh đạo và chỉ đạo để giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh. Công tác tư tưởng còn nhiều bất cập và thiếu tính thuyết phục, tính chiến đấu... Công tác tổ chức và cán bộ còn bộc lộ nhiều mặt yếu kém. Chất lượng và hiệu quả kiểm tra, giám sát chưa cao.

Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đảng phải tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao hơn nữa sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo. Muốn vậy, bên cạnh việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch,nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất và năng lực của cán bộ, đảng viên, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo thì phải đổi mới và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, đặc biệt là kiểm tra, giám sát việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quyết định, quy chế, kết luận của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Chỉ có trên cơ sở nhận thức đúng đắn về các căn cứ bảo đảm thực hiện kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng thì cấp uỷ, tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên mới có trách nhiệm cao, có thái độ động cơ đúng đắn, có ý chí quyết tâm cao, tích cực, tự giác thực hiện có hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Mỗi cấp ủy, tổ chức đảng cần nhận thức rõ: nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng cũng có nghĩa là góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng làm cho Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng phải xuất phát từ thực tiễn, phục vụ cho nhiệm vụ chính trị của Đảng và công tác xây dựng Đảng chứ tuyệt nhiên kiểm tra, giám sát không phải là “vạch lá, tìm sâu”, bới móc khuyết điểm để kỷ luật, hạ bệ nhau. Người đứng đầu cấp ủy cần có quyết tâm chính trị cao, dám đổi mới mạnh mẽ tư duy, khắc phục những nhận thức không đúng, những định kiến sai lầm đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảngsẽ là căn cứ để tiến hành công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng một cách thuận lợi và có sức lan toản trong thực tiễn.

Hồng Kỳ