Bác Hồ với cán bộ miền Nam. Ảnh tư liệu.
Vị trí, vai trò của công tác cán bộ
Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu khái niệm cán bộ lần đầu tiên khi Người về thăm tỉnh Thanh Hóa (20/02/1947): “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là những người đem chính sách của Chính phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện được”[1].
Từ quan điểm về cán bộ, người khẳng định: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Đánh giá của Hồ Chí Minh là hết sức chính xác, đúng đắn. Bởi vì, trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào, người cán bộ luôn có vai trò rất quan trọng. Mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có được triển khai trong thực tiễn hay không phụ thuộc phần lớn vào đội ngũ cán bộ. Nếu không có cán bộ thì chủ trương, nghị quyết… chỉ nằm trên giấy, không thể thâm nhập vào đông đảo quần chúng, không biến thành sức mạnh vật chất và sự nghiệp cách mạng không thể thành công. Đội ngũ cán bộ là “dây chuyền” gắn kết giữa quần chúng nhân dân với Đảng, với Nhà nước,“dây chuyền” có vững chắc thì mới giúp cho mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân thêm bền chặt.
Quan niệm của Hồ Chí Minh về sử dụng cán bộ
Xuất phát từ vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến công tác cán bộ, đặc biệt là việc sử dụng cán bộ cho tốt. Theo quan điểm của Bác, phải chú ý đến mấy vấn đề cơ bản sau đây:
Một là, phải khéo dùng cán bộ.
Trước hết, phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa đức và tài của cán bộ. Theo Bác, giữa đức và tài có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó đức là gốc. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Ngược lại, có tài mà không có đức thì không những vô dụng mà còn có hại.
Tiếp đó, lựa chọn, bố trí cán bộ phải theo phương châm “Dụng nhân như dụng mộc”. Hồ Chí Minh cho rằng: “…Người đời ai cũng có chỗ hay, chỗ dở. Ta phải dùng chỗ hay của người và giúp người sửa chữa chỗ dở. Dùng người như dùng gỗ. Người thợ khéo thì thì gỗ to, nhỏ, thẳng, cong đều tùy chỗ mà dùng được”. Quan điểm của Bác là hoàn toàn đúng đắn vì không có cán bộ nào việc gì cũng có thể làm được và cũng không có cán bộ nào không thể làm được bất cứ việc gì. Vì thế, tùy tài mà dùng người là phương châm xác đáng trong lựa chọn bố trí cán bộ - vừa bảo đảm đúng chuyên môn, vừa tạo điều kiện phát huy hết năng lực của cán bộ.
Bác Hồ nói chuyện với các học viên lớp Đảng viên mới của Đảng bộ Hà Nội (năm 1966). Ảnh: Internet.
Vận dụng quan điểm này vào chuẩn bị nhân sự nhân sự quy hoạch giai đoạn 2025 - 2030 và thực hiện luân chuyển cán bộ, sẽ giúp cho chúng ta nhìn nhận, đánh giá cán bộ một cách toàn diện hơn. Từ đó, giúp cho cấp ủy các cấp tránh được hai khuynh hướng: Quá đề cao khả năng của cán bộ, cho rằng cán bộ có thể làm được tất cả mọi việc, rồi chuẩn bị bố trí vào vị trí nào cũng được và ngược lại, cho rằng cán bộ đã không làm được việc này thì không thể bố trí vào làm việc khác, từ đó, gạt ra khỏi danh sách nhân sự quy hoạch và luân chuyển cán bộ những người bị cho là đang làm việc kém hiệu quả, vô dụng, không làm được việc gì...
Theo Hồ Chí Minh, cất nhắc, đề bạt cán bộ phải khách quan. Muốn vậy, phải “vì công tác, vì tài năng”, chứ không phải “vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể nang”. Nếu làm như vậy, thì “nhất định không ai phục, mà lại gây mối lôi thôi trong Đảng” và còn là “… có tội với Đảng, có tội với đồng bào”.
Vận dụng quan điểm này vào chuẩn bị nhân sự quy hoạch giai đoạn 2025 - 2030 và thực hiện luân chuyển cán bộ sẽ giúp cho các cấp ủy Đảng lựa chọn cán bộ một cách công tâm, khách quan... và đúng như các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn.
Hai là, khuyến khích cán bộ dám đổi mới, sáng tạo.
Đổi mới, sáng tạo là một cuộc cách mạng “phá cái cũ đổi ra cái mới, phá cái xấu đổi ra cái tốt”. Tuy nhiên, phải thực hiện đúng theo chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cái gì cũ mà xấu, thì phải bỏ... Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi lại cho hợp lý... Cái gì cũ mà tốt, thì phải phát triển thêm... Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm”[2]. Để làm được điều này, đòi hỏi rất cao vai trò của người cán bộ.
Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt triển khai Kết luận và quy định của Trung ương về công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng (09/12/2021). Ảnh:Internet.
Thứ nhất, theo Bác cán bộ phải hết sức năng động: Óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm. Tránh tình trạng: chỉ tay năm ngón, thích khai hội, thích làm việc theo kiểu bàn giấy cho oai; đầy túi quần thông báo, đầy túi áo chỉ thị mà công việc không chạy.
Thứ hai, cán bộ phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Tất nhiên, phải trên cơ sở tri thức khoa học. Cán bộ phải có tri thức để nhận thức rõ đúng, sai từ đó đi đến quyết định cái gì nên bỏ, cái gì nên sửa đổi, cái gì nên giữ lại và cái gì nên phát triển thêm. Chỉ có như vậy, việc dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm mới mang lại hiệu quả tích cực tránh cực đoan, cảm tính, theo ý chí chủ quan của người lãnh đạo.
Thứ ba, cán bộ phải dám đột phá. Tức là, theo Bác phải mạnh dạn quyết định lựa chọn cái mới, cái hay và quyết tâm làm bằng được. Điều này, ngoài tri thức, đòi hỏi cán bộ còn phải có bản lĩnh. Bởi vì, cái mới dù hay, dù đúng cũng phải có thời gian kiểm nghiệm và không dễ thuyết phục người khác chấp nhận, làm theo.
Vận dụng những quan điểm này vào chuẩn bị nhân sự nhân sự quy hoạch giai đoạn 2025 - 2030 và thực hiện luân chuyển cán bộ sẽ giúp cho các cấp ủy Đảng lựa chọn được những cán bộ năng động; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm và đặc biệt là dám đột phá.
Như vậy, có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh có quan điểm hết sức đúng đắn, khách quan về công tác cán bộ. Những lời dạy của Bác vẫn còn nguyên giá trị và nóng hổi tính thời sự. Thời gian qua, Đảng ta đã thực hiện khá tốt công tác cán bộ nói chung, công tác quy hoạch, luân chuyển cán bộ nói riêng. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy có chỗ, có nơi còn làm chưa tốt như: Nhận thức chưa đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác cán bộ; không giải quyết đúng mối quan hệ đức - tài; bố trí cán bộ không đúng chuyên môn... Do đó, có chỗ, có nơi chưa phát huy hết khả năng của cán bộ hoặc cán bộ không đảm đương nổi trách nhiệm được giao.
Tiếp tục vận dụng những chỉ dẫn quý báu của Hồ Chí Minh để chuẩn bị nhân sự cho công tác cán bộ nói chung, quy hoạch giai đoạn 2025 - 2030 và thực hiện Quy định số 65-QĐ/TW ngày 28/4/2022 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ nói riêng, là hết sức cần thiết. Từ đó, chúng ta có được nguồn cán bộ tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới, phù hợp với từng vị trí, từng địa phương và của Trung ương. Qua đó, đội ngũ cán bộ có thể phát huy hết khả năng của mình phục vụ cao nhất cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Văn Minh