Cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đến nay đã trải qua 20 năm, chúng ta thường nghe về Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14/5/2011, về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Chỉ thị số 05 CT/TW, ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, mà ít ai biết đến chỉ thị đầu tiên của cuộc vận động này
Chỉ thị mở đầu
Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Trung ương 6 lần 2 (năm 1999), ngày 27/3/2003, Ban Bí thư Trung ương Đảng Khóa IX ban hành Chỉ thị số 23 CT/TW Về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới, nhằm “Làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc nguồn gốc, nội dung, giá trị, vai trò của tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm cho chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần, tư tưởng của xã hội ta”; “Tạo ra phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, lối sống”[1].
Chỉ thị tái khẳng định quan điểm của Đại hội IX về tư tưởng Hồ Chí Minh: “Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm lý luận chính trị toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại. Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta”[2].
Trên cơ sở đó, chỉ thị xác định nội dung tuyên truyền, giáo dục và nhấn mạnh: cần tuyên truyền, giáo dục sâu sắc, chỉ rõ sự vận dụng vào thực tế những nội dung đó.
Về đối tượng tuyên truyền, chỉ thị xác định: Bao gồm tất cả cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt coi trọng việc tuyên truyền, giáo dục đối với cán bộ lãnh đạo các cấp, đội ngũ đảng viên và thanh, thiếu niên; đẩy mạnh tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh ra nước ngoài để thế giới hiểu đúng, đầy đủ về tư tưởng của Người[3].
Pano cổ động phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (Ảnh Internet)
Chỉ thị nêu rõ các yêu cầu cụ thể:
- Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tự giác của mỗi người, của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo ra phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, lối sống.
- Việc tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cần thực hiện lâu dài, thường xuyên và liên tục; bảo đảm tính khoa học, toàn diện, hệ thống; phải sát hợp với đặc điểm từng đối tượng, gắn với thực tiễn, với quá trình thực hiện các nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị, tổ chức đảng; kết hợp nâng cao nhận thức với rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của mỗi người, mang lại hiệu quả thiết thực, tránh phô trương, hình thức.
- Đẩy mạnh công tác nghiên cứu toàn diện tư tưởng Hồ Chí Minh gắn chặt với tổng kết thực tiễn, góp phần bảo vệ và phát triển học thuyết Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới, bổ sung phát triển đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, giải đáp cho được những vấn đề mới nảy sinh, phát triển hệ tư tưởng của Đảng, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới[4].
Chỉ thị là cơ sở để Đảng tổ chức cuộc vận động toàn Đảng, toàn dân học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trong đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, gắn liền với công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Phát động phong trào “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
Đồng thời với đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền về tư tưởng Hồ chí Minh, trong Chỉ thị số 23 CT/TW, Ban Bí thư Trung ương Đảng quyết định: “Phát động phong trào thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, lối sống, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện Di chúc của Bác”, nhằm “…tạo ra khí thế mới của các tầng lớp nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thúc đẩy công cuộc đổi mới phát triển mạnh mẽ, đúng hướng”[5].
Cuộc vận động được tiến hành hằng năm, và được sơ kết vào dịp kỷ niệm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có khen thưởng, biểu dương những đơn vị, cá nhân làm tốt và phê bình những nơi làm kém.
Đến 15/5/2005, Bộ Chính trị khóa IX đã quyết định làm điểm việc tổ chức Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong các Đảng bộ cơ quan trung ương và một số địa phương. Đây là một trong những chủ trương lớn của Đảng nhằm đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 23-CT/TW ngày 27/3/2003 của Ban Bí thư.
Hội nghị biểu dương những điển hình tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2020-2023 của Phường Vĩnh Phước, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa (ẢnhTrang TTĐT TP. Nha Trang)
Đến tháng tháng 7/2005, Hội nghị Trung ương 12 Khóa IX quyết định triển khai chỉ đạo điểm cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, đúc kết kinh nghiệm để tiến hành cuộc vận động lớn trong toàn Đảng sau Đại hội X của Đảng. Đây là một chủ trương lớn, vừa mang tính cấp bách vừa có ý nghĩa lâu dài đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là là lần đầu tiên Đảng phát động và tổ chức nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh với qui mô rộng lớn và được chỉ đạo nghiêm túc, chặt chẽ, khoa học.
Sau 1 năm thực hiện Chỉ thị số 23, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra thông báo kết luận “Về việc tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 23 ngày 27/3/2003 về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó chỉ rõ, các cấp ủy Đảng các địa phương, đơn vị tập trung làm tốt các nhiệm vụ về xây dựng chương trình, nghiên cứu kế hoạch nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo đảm việc nghiên cứu học tập thực sự nghiêm túc, thiết thực, phù hợp với thực tế địa phương, ngành, đơn vị. Thực hiện đưa tư tưởng Hồ Chí Minh vào cuộc sống theo quan điểm của người “học đi đôi với hành”. Gắn học tập với rèn luyện, làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong, lối sống cao đẹp của người để nâng cao phẩm chất chính trị, tư tưởng đạo đức, lối sống của cán bộ đảng viên; khắc phục những biểu hiện tiêu cực của chủ nghĩa các nhân[6].
Từ đây, Ban Bí thư xác định rõ: đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh là nhiệm vụ chính trị quan trọng thường xuyên của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân; là nội dung trọng yếu trong công tác xây dựng Đảng; …Toàn bộ nhiệm vụ phải nhằm mục đích lâu dài, nhất quán, biến tư tưởng của người trở thành hiện thực trong cuộc sống, phát triển tinh thần độc lập tự chủ, đổi mới và sáng tạo Hồ chí Minh trong toàn Đảng, toàn quân, và mỗi người dân Việt Nam trong công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là cơ sở lý luận và thực tiễn để các kỳ Đại hội Đảng tiếp theo ban các chỉ thị về tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục và học tập tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh trong toàn Đảng toàn dân và gắn liền với xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Đoàn Hương
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, t.62, tr.194.
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.62, tr.192.
[3] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.62, tr.195
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.62, tr 194
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.62, tr.199
[6] Nguyễn Viết Thông: “Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”, Báo Nhân Dân, ngày 19/5/2004.