Chiến dịch Hồ Chí Minh - Di sản vô giá của dân tộc Việt Nam

Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử - chiến dịch quyết chiến chiến lược trong tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 đã kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta, thực hiện trọn vẹn tư tưởng chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh "đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào",  thống nhất đất nước, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội

Sự kiện lịch sử trọng đại đó chỉ diễn ra một lần, nhưng nghiên cứu và bàn luận về Đại thắng mùa Xuân 1975 vẫn là trách nhiệm của nhiều người, trong nhiều thế hệ, để làm cho nó mãi mãi là sức mạnh của truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc, là biểu tượng cốt cách của trí tuệ, của văn hoá Việt Nam và của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Nói chiến dịch Hồ Chí Minh là nói đến một di sản văn hoá vô giá của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, bởi vì nó được kết tinh và toả sáng từ sức mạnh tinh thần, trí tuệ Việt Nam, từ văn hoá Việt Nam.

Xe tăng Quân Giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập ngày 30/4/1975 (Ảnh: Internet)

Thắng lợi của lòng yêu nước, của khí phách dân tộc

Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh là thắng lợi của lòng yêu nước, chí căm thù giặc với khí phách hiên ngang của một dân tộc anh hùng được soi sáng bởi chân lý thời đại Hồ Chí Minh: "không có gì quý hơn độc lập tự do".

Trong một lần đến thăm Việt Nam gần đây, Chủ tịch Fidel Castro đã nói: "Tôi đã đọc lịch sử chiến tranh, từ trước đến nay chưa từng có một cuộc chiến tranh nào mà nước nhỏ kinh tế lạc hậu như Việt Nam mà vẫn đánh thắng Pháp và Mỹ. Đó là vô song. Trên thế giới chưa từng có, trên thế giới chưa từng thấy"[1]. Đúng vậy, lòng yêu nước, trí tuệ, sức mạnh văn hoá Việt Nam đã làm nên chiến thắng oanh liệt, oai hùng trong chiến dịch Hồ Chí Minh. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc, đất nước đứng trước muôn vàn khó khăn, thiếu thốn trăm bề, nhưng tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, quyết chiến, quyết thắng đế quốc Mỹ, quyết tâm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước được nung nấu cả toàn dân tộc, từ trên xuống dưới.

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại luôn khẳng định quyết tâm giành độc lập, tự do và kiên quyết tổ chức thực hiện quyết tâm đó. Khi đế quốc Mỹ ồ ạt đưa quân vào xâm lược miền Nam và dùng không quân đánh chiếm miền Bắc, Người khẳng định: "Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa…", "Không có gì quý hơn độc lập tự do…". Trước khi qua đời, trong Di chúc, Người khẳng định: "Cuộc kháng chiến chống Mỹ có thể kéo dài mấy năm nữa. Đồng bào ta có thể phải hy sinh nhiều của nhiều người. Dù sao, chúng ta phải quyết tâm đánh giặc Mỹ đến thắng lợi hoàn toàn"[2]. Cùng với quyết tâm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân miền Bắc, hậu phương lớn của chiến trường miền Nam cũng sục sôi tinh thần cao độ những khẩu hiệu vang lên "tất cả vì tiền tuyến, tất cả vì miền Nam ruột thịt"; "xe chưa qua nhà không tiếc, đường chưa thông không tiếc máu xương"; "thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người"…

Để phục vụ chiến dịch Hồ Chí Minh, hàng nghìn xe vận tải chở quân, chở hàng theo đường Quốc lộ 1, đường Đông và Tây Trường Sơn ngày đêm hối hả lao về phía Nam, hàng nghìn tấn vũ khí, lương thực, thuốc men vượt ngàn cây số xa xôi tiến về Sài Gòn. "Thời gian lúc này là lực lượng, là sức mạnh, yêu cầu của mặt trận hết sức gấp, từng ngày, từng giờ. Cần phải hành quân hết sức nhanh, chi viện hết sức gấp"[3].

Ở chiến trường miền Nam, trên mặt trận chiến đấu, đáp ứng chỉ thị của Bộ Chính trị: "Nắm vững thời cơ chiến lược hơn nữa, với tư tưởng chỉ đạo "thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng", thực hiện "tổng công kích, tổng khởi nghĩa", cả dân tộc ra quân trong mùa Xuân lịch sử với tinh thần "đi nhanh đến, đánh nhanh thắng" và với khí thế "thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng". Các binh chủng, quân chủng, bộ đội chủ lực, tăng thiết giáp… với khí thế sục sôi cách mạng, không sợ hy sinh, tiến vào Sài Gòn giải phóng thành phố. Bấy nhiêu ấy, cũng đã nói lên sức mạnh tinh thần, quyết tâm thắng giặc Mỹ của dân tộc Việt Nam. Sức mạnh tinh thần ấy đã chứng minh cho đường lối kháng chiến hoá văn hoá và văn hoá hoá kháng chiến của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, một đường lối thể hiện phương châm "lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều" để chứng minh cho chân lý: "Nực cười châu chấu đá xe. Tưởng rằng chấu ngã ai dè xe nghiêng".

Thắng lợi của trí tuệ Việt Nam, của tâm hồn, cốt cách và bản lĩnh văn hoá Việt Nam

Tình cảm cách mạng trong sáng, lý tưởng cách mạng cao quý có thể tạo thành nhiệt tình cách mạng, ý chí vượt qua khó khăn thử thách, hy sinh để làm nên chiến thắng. Nhưng nếu không có tri thức cách mạng soi sáng thì cũng không thể làm nên lịch sử.

Tri thức cách mạng Việt Nam là bước phát triển từ trí tuệ Việt Nam, đưa nó lên tầm cao mới. Trí tuệ cách mạng ấy trước hết bắt nguồn từ đường lối khoa học và cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Đảng và Nhà nước ta với chủ trương "kháng chiến trường kỳ, toàn dân, toàn diện"; "kháng chiến hoá văn hoá, văn hoá hoá kháng chiến"; "vừa kháng chiến vừa kiến quốc" với tư duy quân sự đạt tới nghệ thuật: "kết hợp giữ gìn và phát triển lực lượng" "với tổng tiến công giành toàn thắng", "dĩ đoản chế trường"; "dĩ bất biến, ứng vạn biến"; "thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng", bám sát thực tiễn chiến trường, phân tích chỗ mạnh, chỗ yếu của địch mà tìm ra cách đánh, địch co cụm ta phân tán; kết hợp ba thứ quân; nghệ thuật tác chiến đột phá lần lượt, liên tục, kết hợp với bao vây triệt phá đi nhanh đến đánh nhanh thắng.

Với cách đánh ấy đã đưa chiến dịch Hồ Chí Minh trở thành một trận đánh ngoạn mục, một trận đánh mẫu mực trong lịch sử chiến tranh của nhân loại, đã đưa trí tuệ Việt Nam, trí tuệ Hồ Chí Minh, trở thành đỉnh cao của thế kỷ XX. Với cách đánh ấy, chúng ta đã buộc Hoa Kỳ phải rút quân hoàn toàn khỏi miền Nam, chính quyền Sài Gòn đầu hàng không điều kiện.

Biểu tượng của cuộc chiến tranh chính nghĩa thắng phi nghĩa, cái cao thượng, cái anh hùng thắng cái xấu, cái ác, cái thấp hèn

Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh là biểu trưng, minh chứng hùng hồn của chính nghĩa thắng phi nghĩa, văn minh thắng tàn bạo, của hoà bình độc lập dân tộc thắng chủ nghĩa thực dân. Nếu như thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ, ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân tàn bạo lăn xuống dốc và tan rã, thì chiến dịch Hồ Chí Minh một lần nữa khẳng định lại điều đó, dù cho chủ nghĩa thực dân mới có nhiều thủ đoạn tinh vi hơn, sức mạnh lớn hơn, nhưng cuối cùng cũng bị thất bại bởi chân lý của chính nghĩa.

Nhà sử học Pháp Pie Risa Phêray đã nói rằng: "Những tên lửa SAM được sử dụng bởi lý tưởng trong sáng, bởi nền văn hoá Việt Nam, bởi "tư chất Việt Nam" theo chúng tôi chính là chìa khoá mở cửa thắng lợi của Việt Nam"[4].

Rôbớt Mắc Namara, một trong những kiến trúc sư của chiến tranh xâm lược Việt Nam đã thừa nhận: "Thất bại của Mỹ ở chiến trường Việt Nam, là do Mỹ đánh Việt Nam mà không hiểu gì về lịch sử, địa lý, văn hoá, phong tục, tập quán, về con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam nói chung và những người lãnh đạo Việt Nam nói riêng"[5]. Việt Nam có một nền văn hoá vững bền, có một học thuyết quân sự độc đáo đã được thử thách trong lịch sử.

Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh còn là hiện thân của cái đẹp, cái cao cả, cao thượng của dân tộc Việt Nam từ xa xưa. Trước đây, quân Minh bị vây hãm trong Đông Quan (Hà Nội), hạ khí giới, được Bình Định Vương cấp cho lương thực và phương tiện vận tải rút quân về nước và tới nước mình rồi mà còn "ngực đập tim run". Tại Điện Biên Phủ, sau khi chiến thắng, ta rất mực cao thượng với binh lính Pháp, không những tha mạng sống cho họ mà còn cung cấp thuốc men, lương thực, chăm sóc những lính thương binh, những người bị bệnh tật, một viên quan Pháp Mác-xen ha-Pagiơ đã thốt lên rằng: "… họ đã cho chúng tôi thuốc men và cơm ăn, cứu sống chúng tôi bằng cả trái tim nhân hậu. Trong tấm lòng biết ơn nhân dân Việt Nam, tôi không thể nào quyên Chủ tịch Hồ Chí Minh với tấm lòng khoan dung, độ lượng và chính sách khoan hồng đối với chúng tôi". Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, dù Hoa Kỳ, đồng minh và chính quyền Sài Gòn vô cùng tàn bạo, nhưng đến ngày tàn vẫn được bảo đảm ra đi yên ổn. Hàng chục nghìn công dân Hoa Kỳ và đồng minh Nam Việt Nam của họ đã được tạo điều kiện thực hiện cuộc di tản khổng lồ khỏi miền Nam Việt Nam. Tổng thống Việt N am Cộng hòa Dương Văn Minh phải thốt lên rằng: "Riêng cá nhân tôi, tôi rất hân hoan, vì cho đến năm 60 tuổi tôi mới được trở thành công dân của nước Việt Nam độc lập, tự do". Truyền thống cao thượng, cao cả đó là nét đặc sắc của văn hoá Việt Nam "lấy nhân nghĩa để thắng hung tàn, lấy chí nhân để thay cường bạo".

Nhân dân Sài Gòn mừng ngày thống nhất non sông (Ảnh Internet)

Đánh giá thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung, chiến dịch Hồ Chí Minh nói riêng, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng (tháng 12/1976) nhận định: "Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử của dân tộc như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc"[6]. Giáo sư Nây Sihan - Đại học Goóc nen, Mỹ đã nhận xét rằng: "đây là một thí dụ vô song về sự toàn thắng của trí tuệ con người đối với máy móc". Thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh được xem như một di sản văn hoá vô giá của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX. Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh là thắng lợi của ý chí, khát vọng của con người, của dân tộc Việt Nam, đã, đang và sẽ mãi là niềm tin, sức mạnh, động lực to lớn để dân tộc Việt Nam thực hiện khát vọng phát triển đất nước, thực hiện thành công sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Thành Lê