Công xã Paris - 150 năm khẳng định sức sống !

Tồn tại 71 ngày, từ ngày 18-3 đến ngày 28-5-1871, tại Kinh đô Ánh sáng của nước Pháp, Công xã Paris là sự kiện lớn trong lịch sử châu Âu và thế giới thời cận đại, có giá trị khai sáng tâm thức và hành động của nhân loại từ thời điểm đó đến tận hôm nay. Sự xuyên tạc, công kích điên cuồng của các thế lực tư bản phản động đối với Công xã trong suốt 150 năm qua càng thể hiện ý nghĩa lịch sử và sức sống vượt thời gian của “hành động chọc Trời” này !

Không chấp nhận chiến tranh xâm lược của quân Đức và thái độ đầu hàng hèn nhát của chính quyền tư sản Pháp, quần chúng cách mạng Paris do công nhân và thợ thủ công làm nòng cốt đã đánh chiếm Thành phố Thủ đô, buộc chính quyền tư sản phải chạy về Versailles. Liên quân Đức - Pháp phản công lực lượng cách mạng, vây hãm thành Paris. Bên trong, bằng phổ thông đầu phiếu, quần chúng cách mạng bầu ra Công xã Paris, hình mẫu đầu tiên của chính quyền vô sản. Công xã đã trực tiếp quản lý xã hội, ban hành nhiều sắc lệnh tiến bộ, mở đường cho quá trình đấu tranh của nhân dân toàn thế giới lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa, vì tiến bộ xã hội.

Sắc lệnh đầu tiên của Công xã là bãi bỏ quân đội thường trực và bộ máy cảnh sát cũ; nhiệm vụ bảo đảm an ninh được giao cho lực lượng công nhân có vũ trang. Công xã ra sắc lệnh tách nhà thờ khỏi hoạt động của nhà nước, giới tăng lữ không can thiệp vào công việc của chính quyền và ngân sách tôn giáo bị hủy bỏ, tất cả tài sản của các giáo hội trở thành tài sản quốc gia. Công xã Paris thành lập hệ thống giáo dục thống nhất, tách khỏi nhà thờ, thay thế các tăng lữ bằng tầng lớp giáo viên mới; ban hành sắc lệnh quy định giáo dục bắt buộc và miễn phí. Ban hành sắc lệnh cấm kinh doanh các hoạt động nghệ thuật. Các nhà máy, công xưởng của chủ tư bản bỏ chạy được giao cho Ủy ban Công nhân quản lý; các cơ sở sản xuất, kinh doanh khác của chủ tư bản tiếp tục hoạt động nhưng phải nộp thuế cho chính quyền Công xã...

      Một chướng ngại vật do lực lượng cách mạng dựng lên trên đường phố Pari, ngày 18-3-1871.                             Ảnh: Tư liệu.

Do lực lượng và sức mạnh không cân sức, Công xã Paris không thể trụ vững trước sự đàn áp đẫm máu của kẻ thù và ngày 28-5-1871, 147 chiến sĩ cuối cùng của Công xã đã ngã xuống bên bức tường thành Père-Lachaise, kết thúc cuộc thử nghiệm đầu tiên của chính quyền vô sản rất đỗi bi tráng của những con người quyết tử cho cách mạng muôn năm !

Công xã Paris, với cả kết quả, thành công và hạn chế, thất bại của mình, đã thức tỉnh toàn bộ quần chúng lao động thế giới rằng, lật đổ chính quyền tư sản và thiết lập chính quyền vô sản là hoàn toàn có thể làm được; phải xóa bỏ toàn bộ bộ máy nhà nước cũ cùng với mọi cơ sở kinh tế của nó; phải xây dựng lực lượng vũ trang đủ mạnh để bảo vệ chính quyền và thành quả cách mạng; phải liên minh, đoàn kết lực lượng rộng rãi để tránh nguy cơ bài ca cách mạng trở thành “khúc ai điếu” bi thương… và, hơn nữa, những chính sách kinh tế, xã hội, văn hóa tiến bộ là một tất yếu mà nhân loại sẽ đấu tranh giành lấy được. Những bài học, kinh nghiệm của Công xã Paris năm 1871 là một trong những cơ sở quan trọng cho sự thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 và hệ thống xã hội chủ nghĩa hùng mạnh trong thế kỷ XX cùng với các dòng thác cách mạng của thời đại chúng ta.

150 năm đã trôi qua, đủ để chứng minh: không chỉ các lực lượng công nhân, cộng sản, xã hội chủ nghĩa mà nhân loại tiến bộ phải cảm ơn Công xã Paris đã thức tỉnh, mở đường, gây nguồn cảm hứng cho hành trình đi đến chế độ xã hội chủ nghĩa và các giá trị chung là hòa bình, độc lập, dân chủ, tiến bộ xã hội đang thúc giục lao động toàn thế giới tiếp tục đấu tranh vì những phương án thay thế chế độ tư bản chủ nghĩa hiện nay.

Minh Trí