Nghệ sỹ và trách nhiệm với cộng đồng

Nghệ sĩ tham gia đội tình nguyện viên chung tay phòng chống dịch Covid -19, do Thành đoàn - Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM phát động. (Ảnh: Thanhuytphcm.vn)

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành bộ Quy tắc ứng xử dành cho nghệ sĩ với 3 chương và 11 điều. Bộ quy tắc ra đời nhằm xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử, thống nhất nhận thức, hành động của người hoạt động nghệ thuật, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật.

Chúng ta phấn đấu cho một xã hội công bằng, tuy nhiên, công bằng không có nghĩa là cào bằng. Nói như vậy để thấy rằng trong xã hội vẫn có những nhóm người khác nhau. Tùy vào vị trí, công việc, mỗi nhóm người khác nhau sẽ có tác động, ảnh hưởng đến xã hội theo hai chiều hướng tốt hoặc xấu. Trong số những người có ảnh hưởng lớn đến xã hội thì nghệ sĩ luôn được xem là những người dẫn đầu. Mỗi phát ngôn, mỗi dòng trạng thái trên mạng xã hội, mỗi hành động của họ nhất nhất đều được cộng đồng đón nhận, học theo, kể cả phán xét, soi mói… Đó là điều hết sức bình thường trong một xã hội mở và điều này cũng đặt lên vai người nghệ sĩ trọng trách trước cộng đồng, xã hội.

Có lẽ không cần phải nhắc lại thì quý vị độc giả cũng đã quá quen với những câu chuyện đáng buồn gần đây về lối sống, ứng xử không đúng mực của một số nghệ sĩ. Thế nhưng, cũng không nên đánh đồng tất cả, ở đâu cũng vậy, có người tốt, hẳn nhiên sẽ có người xấu và nghệ sĩ cũng là con người nên cũng có người tốt và xấu. Trong suốt thời gian qua, nếu chúng ta buồn lòng, thậm chí phẫn nộ về những việc làm, phát ngôn thiếu chuẩn mực hoặc sai trái của nghệ sĩ nào đó thì chúng ta cũng ấm lòng khi vẫn còn đó nhiều nghệ sĩ đã có những ứng xử, hành động đẹp. Họ là những nghệ sĩ chân chính đã luôn ý thức cao về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng. Họ giữ gìn được hình ảnh đẹp trong mắt công chúng, trong tấm lòng của người hâm mộ thông qua những hành động đẹp, những nghĩa cử cao quý của họ đối với cộng đồng.

Nếu nhìn lại thời gian vừa qua, nhất là trong bối cảnh TPHCM căng mình chống dịch, chúng ta không khó để nhận ra có nhiều nghệ sĩ đã có những hành động, phát ngôn thiếu chuẩn mực, thậm chí làm tổn thương người khác và cộng đồng. Thế nhưng, cũng có rất nhiều nghệ sĩ khác đã âm thầm đóng góp cho cộng đồng bằng những việc làm thiết thực. Tên tuổi của nhiều nghệ sĩ vốn rất quen thuộc với công chúng đã tiếp tục ghi điểm trong lòng khán giả từ những việc làm vì cộng đồng của họ. Nhiều nghệ sĩ đã biến trang cá nhân của mình thành nơi lan tỏa những điều tốt đẹp, tuyên truyền các biện pháp phòng chống dịch, cổ vũ người dân chung tay vượt qua đại dịch…

Ở TPHCM, từ những ngày đầu của đợt phòng chống dịch lần thứ 4, nhiều nghệ sĩ đã tích cực tham gia đội hình tình nguyện viên do Thành đoàn TPHCM phát động. Nhiều nghệ sĩ, người mẫu, diễn viên nổi tiếng, những người hoạt động trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật đã tham gia như: MC Quỳnh Hoa, Phùng Thế Huy, Lý Ngô, Hiển Vinh; ca sĩ Nguyễn Phi Hùng, Quốc Đại, Đăng Nguyên, Ngọc Hà; diễn viên Hoàng Phi Kha, Thanh Thiện, Phước Hiếu; diễn viên xiếc - Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM Hiển Phước; Nhiếp ảnh gia Võ Sĩ Điều; họa sĩ Lê Sa Long… Họ tham gia chống dịch bằng những việc làm thiết thực như sáng tác những ca khúc, tác phẩm nghệ thuật, vẽ những bức tranh… để cổ vũ, động viên lực lượng tuyến đầu chống dịch. Trong khả năng và sức ảnh hưởng của mình, họ trực tiếp cũng như kêu gọi sự đóng góp của cộng đồng để chăm lo cho người bệnh và tham gia đóng góp vào Quỹ Vaccine phòng Covid-19…

Chương trình văn nghệ xung kích phục vụ tại các bệnh viện dã chiến, các khu cách ly trên địa bàn TP Thủ Đức với chủ đề “Khúc ca đồng lòng”. (Ảnh: Thanhuytphcm.vn)

Danh hiệu nghệ sĩ đã là đáng quý, danh hiệu nghệ sĩ trong lòng công chúng càng đáng quý hơn. Vì để xây dựng được hình ảnh đẹp trong lòng công chúng, mỗi nghệ sĩ đã phải khổ công rèn luyện và giữ gìn những chuẩn mực với những đòi hỏi rất khắt khe. Xã hội đòi hỏi ở người nghệ sĩ không chỉ sáng tác ra những tác phẩm nghệ thuật có sức cổ vũ, lay động lòng người mà còn đòi hỏi người nghệ sĩ sự chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử, sinh hoạt hàng ngày. Nếu sự lệch chuẩn của một người bình thường, của một nhóm nào đó của xã hội có thể chỉ gây tác hại không lớn thì những phát ngôn, ứng xử lệch chuẩn của người nghệ sĩ sẽ gây tác hại lớn, thậm chí rất lớn. Bởi họ là những người nổi tiếng, phát ngôn, hành động của họ sẽ có tác động lớn tới nhiều người, nhất là giới trẻ.

Công chúng yêu nghệ thuật và văn hóa nước nhà không chỉ mong muốn mà còn đòi hỏi người nghệ sĩ, phải là những tấm gương phản chiếu về văn hóa trong giao tiếp, ứng xử. Công chúng mong muốn và đòi hỏi người nghệ sĩ phải có trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội từ chính những phát ngôn, những hành động của mình. Hẳn nhiên, khi đòi hỏi ở người nghệ sĩ, mỗi người dùng mạng xã hội cũng phải có trách nhiệm của mình. Thay vì hùa theo, “đu trend”, hãy lên tiếng và bày tỏ chính kiến của mình trước những phát ngôn, hành vi lệch chuẩn của nghệ sĩ nào đó. Nếu tất cả mọi người đều tự ý thức được trách nhiệm của mình đối với cộng đồng, xã hội thì lo gì sự lệch chuẩn về văn hóa.

Theo Viết Phước (hcmcpv.org.vn)