Người Nga nghĩ gì về sự tan rã của Liên Xô 30 năm trước ?

30 năm trước, Liên Xô tan rã. Cho đến nay, sự tan rã của Liên Xô vẫn còn mang đến nhiều cảm xúc, trong đó có sự hoài niệm, tiếc nhớ khôn nguôi về một thời nhân dân Liên Xô phấn đấu, theo đuổi và đạt được những mục tiêu tốt đẹp, cao cả

Tối ngày 25/12/1991, quốc kỳ Liên Xô được hạ xuống từ nóc điện Kremlin và được thay thế bởi quốc kỳ Nga. Ngày hôm sau, ngày 26/12/1991, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô là Mikhail Gorbachev, lãnh đạo thứ 8 và cuối cùng của Liên Xô từ chức và tuyên bố sẽ không có người kế nhiệm chức vụ này nữa. Đây là sự kiện cuối cùng đánh dấu sự tan rã của liên bang Xô Viết. Nhà nước Xô Viết ra đời từ cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917 chấm dứt sự tồn tại của mình sau 74 năm.

30 năm sau ngày Liên Xô - cường quốc xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới - sụp đổ (1991-2021), sự kiện được xem là "Thảm họa địa chính trị lớn nhất không chỉ trong thế kỷ XX mà còn là trong toàn bộ lịch sử chính trị thế giới” vẫn dang chủ đề quan tâm của rất nhiều người trên thế giới. 30 năm Liên Xô sụp đổ, người Nga vẫn không quên nhắc và tiếc nhớ về thời kỳ Xô viết.

Nguyễn Ái Quốc với bí danh P.C.Lin đang hội đàm với một số đại biểu tiêu biểu

của Quốc tế Cộng sản trong khuôn khổ Đại hội lần thứ V Quốc tế Cộng sản

năm 1924 tại Matxcơva  (Ảnh tư liệu)

Năm 2008, Trung tâm Phân tích Levada, một trung tâm uy tín về phân tích chính trị đã từng mở muộc thăm dò dư luận để nắm bắt ý kiến của người Nga về cuộc cách mạng này. Kết quả có 57% số người dân Nga được hỏi ý kiến cho rằng: Cách mạng Tháng Mười Nga đã đem lại lợi ích cho nhân dân Nga. 26% người được hỏi tin tưởng: Cách mạng đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử nước Nga. 31% cho rằng Cách mạng đem đến sự nhảy vọt cho nền kinh tế và xã hội Nga. Trong khi đó, chỉ có 16% ý kiến cho rằng Cách mạng Tháng Mười kìm hãm sự phát triển của nhân dân. Cũng vậy, chỉ 15% cho rằng Cách mạng tháng Mười Nga là một tai họa đối với họ.

Kể từ khi lên nắm giữ vận mệnh nước Nga, ngài Putin đã có nhiều phát biểu về những vấn đề liên quan đến cuộc cách mạng này.

Trong phát biểu ngày 30/12/1999 với tiêu đề: “Nước Nga buổi giao thời thiên niên kỷ” Tổng thống Putin đã đánh giá rằng: “Trong thế kỷ sắp trôi qua này, nước Nga đã có 3/4 thời gian sống với những mục tiêu và lý tưởng cộng sản. Nếu có ai đó phủ nhận thành quả của chủ nghĩa Cộng sản thì quả là sai lầm nghiêm trọng... Nếu chúng ta không nhận thức chính xác về vị trí của người dân và xã hội thì chúng ta sẽ phải trả một giá rất đắt, lúc này sai lầm sẽ càng trầm trọng hơn”. Tháng 7/2001, trong buổi họp báo, khi nhận được câu hỏi “Ngài đánh giá thế nào về sự đổ vỡ của Liên Xô?”. Tổng thống Putin đã trả lời: “Ai không tiếc cho sự đổ vỡ của Liên Xô, người đó không có lương tâm; Ai muốn khôi phục Liên Xô trong quá khứ, người đó không có đầu óc”.

Ngài Putin cũng từng khẳng định vào tháng 2/2004 rằng: “Liên Xô tan rã là bi kịch lớn của toàn dân tộc”, đất nước sẽ phải đối mặt nhiều vấn đề như ngôn ngữ, sắc tộc, tôn giáo, văn hóa, kinh tế, chính trị...”.

Năm 2005, trong thông điệp trước Quốc hội Liên bang Nga, ông V. Putin đã mô tả “sự sụp đổ của Liên Xô như thảm họa địa chính trị lớn nhất”.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn đạo diễn Mỹ Oliver Stone, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã giải thích tại sao ông coi sự sụp đổ của Liên Xô là thảm họa lớn nhất của thế kỷ 20: “Tôi thường nghe những lời chỉ trích về sự thật rằng Tôi rất tiếc về sự sụp đổ của Liên Xô. Đầu tiên và quan trọng nhất rằng trong một đêm sau sự sụp đổ của Liên Xô 25 triệu người Nga đã ở nước ngoài, và đó là một trong những thảm họa lớn nhất của thế kỷ XX”. Ông Putin cũng nói thêm: “Sau đó cuộc nội chiến toàn diện bắt đầu, tất nhiên, tất cả điều này, tôi thấy một cách hoàn hảo, đặc biệt là khi tôi trở thành giám đốc của Cơ quan An ninh liên bang. Đồng thời hệ thống an sinh xã hội đã hoàn toàn bị phá hủy, toàn bộ lĩnh vực của nền kinh tế dừng lại, cũng như hệ thống chăm sóc sức khỏe và quân đội. Hàng triệu người hóa ra ở tình trạng nghèo đói. Chúng tôi không phải quên những sự kiện này”.

Tổng thống Putin trong một lần phát biểu Thông điệp Liên bang

Ngày 14/12/2021, Kênh truyền hình RT DE (RT Deutsch) có trụ sở tại Berlin (một phần của mạng RT, một mạng truyền hình quốc tế do nhà nước Nga quản lý, được tài trợ bởi chính phủ Nga) đăng thông tin với tiêu đề: “Wladimir Putin: Zerfall der Sowjetunion ist eine Tragödie” (Tạm dịch: “Vladimir Putin: Liên Xô sụp đổ là một bi kịch”. Bài viết dẫn lời Tổng thống Putin khi khẳng định sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết là một bi kịch và đánh dấu sự sụp đổ của một nước Nga lịch sử được xây dựng hơn 1.000 năm. Bài viết cũng cho biết đây là những gì Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói trong một bộ phim tài liệu mới trên đài truyền hình Nga Rossiya 1. Theo thông tin từ bài viết này, trong bộ phim tài liệu “Nước Nga-Lịch sử gần đây”, được phát sóng trên đài truyền hình Nga Rossiya 1 vào Chủ nhật, Vladimir Putin lấy làm tiếc về sự sụp đổ của Liên bang Xô viết vào năm 1991. Khi được hỏi về nhận thức cá nhân của mình về sự kiện này, Putin nói sự sụp đổ của Liên Xô là “một thảm kịch, cũng như đối với đại đa số công dân của đất nước. Sự sụp đổ của Liên Xô là gì? Đó là sự sụp đổ của nước Nga lịch sử dưới cái tên Liên Xô”.

Ảnh chụp màn hình bài viết trên RT DE

Không chỉ Tổng thống Nga mà nhiều người dân Nga hiện nay vẫn đánh giá cao và luyến tiếc thời kỳ Xô Viết.

Năm 2020, Trung tâm phân tích Levada mở muộc thăm dò dư luận để nắm bắt ý kiến của người Nga về quan điểm đối với chế độ Xô Viết vào năm 2020. Kết quả “có tới 70% người dân cho rằng Xô Viết là giai đoạn tốt đẹp nhất trong lịch sử đất nước Nga”.

30 năm sau ngày Liên Xô sụp đổ, những thành tựu, những giá trị mà nước Nga Xô Viết đạt được trong suốt 74 năm hình thành và phát triển vẫn là niềm mong ước của rất nhiều người trên thế giới hiện nay.

Viễn Trung