Trong bài Ðạo đức cách mạng đăng trên Tạp chí Học tập (ngày nay là Tạp chí Cộng sản), tháng 12/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "Trong Ðảng ta, các đồng chí Trần Phú, Ngô Gia Tự, Lê Hồng Phong, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Thị Minh Khai và nhiều đồng chí khác đã vì dân, vì Ðảng mà oanh liệt hy sinh, đã nêu gương chói lọi của đạo đức cách mạng chí công vô tư cho tất cả chúng ta học tập"[1].
Anh luốn nêu cao ý thức chấp hành tổ chức, kỷ luật của người thanh niên cộng sản; gương mẫu đi đầu, sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ khó khăn nhất; có tinh thần đứng mũi chịu sào, ý thức trách nhiệm cao với công việc; chăm lo đoàn kết đồng chí, đồng bào, tin tưởng tuyệt đối vào sức mạnh của quần chúng nhân dân.
Trong những tháng ngày hoạt động tại Long Châu (Trung Quốc), “anh phải vượt biết bao nhiêu khó khăn, sống những ngày thiếu thốn nhất để tiếp tục hoạt động cách mạng. Có lần đi xa, dọc đường anh phải đóng vai bán thuốc cao để kiếm tiền lộ phí và thậm chí phải đi xin ăn.”[2]
Năm 1930, khi vào học làm thợ ở Nhà máy cơ khí Nam Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc), ban ngày làm trong nhà máy, ban đêm làm thêm bên ngoài, Hoàng Văn Thụ không quản khó khăn, bước vào đời sống thợ thuyền và trở thành một thợ máy lành nghề. Ngay sau khi Chi bộ Long Châu được thành lập, đồng chí Hoàng Văn Thụ được phân công gây dựng phong trào cách mạng ở tỉnh Lạng Sơn, bí mật tuyên truyền đường lối cách mạng trong quần chúng nhân dân ở Lũng Nghịu (Trung Quốc), tiếp giáp với vùng núi Khơ Lếch (thuộc Văn Uyên khi đó, nay thuộc huyện Cao Lộc).
Tranh tái hiện hình ảnh đồng chí Hoàng Văn Thụ bị giải ra pháp trường
ngày 24/5/1944 tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội
Từ giữa 1935, thực dân Pháp khủng bố khốc liệt, hàng loạt cơ sở bị phá vỡ, nhiều cán bộ và quần chúng cách mạng bị giết hoặc bị bắt giam. Chấp hành chủ trương của Xứ uỷ Bắc kỳ về việc tiếp tục củng cố, phát triển phong trào cách mạng ở vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là vùng biên giới, là cán bộ đặc trách chỉ đạo vùng Cao - Bắc - Lạng, Hoàng Văn Thụ trực tiếp về Bắc Sơn vào giữa năm 1936.
Trong những năm 1940-1941, cơ sở của Đảng bị khủng bố, bị vỡ nhiều nơi, đồng chí Hoàng Văn Thụ cùng đồng chí Trường Chinh phải đi chắp mối hết tỉnh này đến tỉnh khác.
Ngày 25/8/1943, đồng chí Hoàng Văn Thụ bị địch bắt. Kẻ thù giam cầm, tra tấn hết sức dã man, bị khép tội tử hình, nhưng chúng không lay chuyển được tấm lòng yêu nước, trung thành tuyệt đối với cách mạng của đồng chí.
Ðồng chí đã thực hiện xuất sắc chủ trương của Ðảng "biến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng". Trong xà lim, án chém “Anh trau dồi lý luận cách mạng, kinh nghiệm đấu tranh và đạo đức cộng sản cho các đồng chí ở gần anh. Anh mở cuộc tranh luận với một số thủ lĩnh Đại Việt ở trong tù làm cho họ thấy được chủ trương đúng đắn của Mặt trận dân tộc thống nhất chống phát xít Nhật Pháp do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo”.[3]
Trong Nhà giam Hỏa Lò, nhiều chính trị phạm thương mến, kính phục Hoàng Văn Thụ. Đáp lại tình cảm của bạn tù, đồng chí luôn động viên anh em lạc quan, hy sinh, phấn đấu hết mình, không băn khoăn, nuối tiếc: “Năm nay tôi 38 tuổi. Hơn 20 năm đấu tranh cách mạng, đến đây, tôi thấy rằng đã tận tâm, tận lực với Đảng, với dân tộc. Dù có chết tôi cũng an tâm”.[4]
Sáng sớm ngày 24/5/1944, thự dân Pháp đem Hoàng Văn Thụ ra xử bắn. Ttại pháp trường, đồng chí Hoàng Văn Thụ hiên ngang trước quân thù, dõng dạc hô to: “Việt Nam độc lập muôn năm! Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm !”.
Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã thể hiện quan điểm cách mạng toàn diện của một cán bộ lãnh đạo luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, với cơ sở, sâu sát thực tiễn, có tầm nhìn chiến lược, vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta.
Ðồng chí đã trực tiếp giác ngộ, vận động quần chúng, đóng góp tích cực trong việc thành lập các chi bộ đảng và phát triển tổ chức đảng ở các Ðảng bộ Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Vĩnh Yên; củng cố, xây dựng nhiều cơ sở đảng ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh...
Trong những ngày hoạt động cách mạng tại Hà Đông “Đối với những gia đình anh ở, anh chăm lo như người trong nhà, gặp người còn thói hư, tật xấu, rượu chè, cờ bạc, đánh vợ,…anh hết lòng cảm hóa. Đối với địa phương bảo vệ anh, anh tận tình giúp đỡ, ngoài việc họp với chi bộ bàn bạc giải quyết công việc, anh thường tranh thủ mọi hoàn cảnh tổ chức nói chuyện chính trị cho quần chúng nghe.”[5].
Bài thơ "Nhắn bạn" của đồng chí Hoàng Văn Thụ nhắn nhủ
các đồng chí bền gan trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc
Những nơi đồng chí đến sống và hoạt động đều để lại những tình cảm gắn bó yêu thương. Quần chúng nhân dân thường gọi Hoàng Văn Thụ với những cái tên quen thuộc như: đồng chí Bảy, anh Lý.
Trong những ngày tháng gian khổ hoạt động cách mạng, tuyên truyền, giác ngộ, vận động quần chúng tin Đảng, đi theo Đảng làm cách mạng, đồng chí Hoàng Văn Thụ luôn khẳng định: “Chúng ta không lo. Cách mạng đã thấm sâu vào quần chúng rồi. Quân địch cố nhiên không để cho chúng ta yên, nhưng quần chúng nhất định không xa rời cách mạng. Chỉ sợ những người lãnh đạo chúng ta xa quần chúng, không sợ quần chúng xa chúng ta. Quân địch không có quần chúng ủng hộ. Chẳng bao lâu chúng ta sẽ chắp được mối, lúc ấy quần chúng lại che chở cho chúng ta và phong trào lại đi lên”.[6]
Điều đó làm nên những giá trị quy tụ được lòng người, làm cách mạng phải biết tin yêu đồng chí, đồng bào, đồng thời cũng làm cho quần chúng nhân tin Đảng, tự nguyện đi theo Đảng làm cách mạng.
Đồng chí Hoàng Văn Thụ hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Hình ảnh hiên ngang của đồng chí trước pháp trường là bản anh hùng ca về bản lĩnh, khí tiết và ý chí người chiến sĩ cộng sản kiên trung, bất khuất.
Tấm gương cộng sản sáng ngời trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay
Nêu gương đạo đức cách mạng của đồng chí Hoàng Văn Thụ, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng luôn coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên.
Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI (tháng 11/2012) ban hành Nghị quyết Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay, trong đó vấn đề hàng đầu là kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Vì thế, việc cán bộ, đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện, học tập vì lương tâm, danh dự, trách nhiệm của người cộng sản có ý nghĩa rất quan trọng, căn bản và bền vững đối với nhiệm vụ xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) tháng 10/2016 ban hành Nghị quyết về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đề ra mục tiêu, quan điểm và các nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Trước yêu cầu của sự nghiệp phát triển đất nước, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay cần phải được đẩy mạnh và tăng cường hơn nữa. đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, những chiến sỹ cách mạng tiền bối như Trần Phú, Lê Hồng Phong, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Văn Thụ là nhiệm vụ quan trọng thường xuyên, lâu dài và là tiêu chí cao nhất của phong trào thi đua của cán bộ, đảng viên, của các chi bộ, tổ chức đảng và các tầng lớp nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Dương Minh
[1]Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.11, tr 602.
[2]Đảng Lao động Việt Nam: Hoàng -Văn -Thụ người chiến sỹ cộng sản gang thép, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương, xuất bản tháng 5/1964, tr 6.
[3]Đảng Lao động Việt Nam: Hoàng -Văn -Thụ người chiến sỹ cộng sản gang thép, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương, tháng 5/1964, tr. 15.
[4]Trần Đăng Ninh: Những ngày cuối cùng của anh Hoàn Văn Thụ, Sở Văn hóa Thông tin Hà Nội, 1965, tr. 8.
[5]Đảng Lao động Việt Nam: Hoàng -Văn -Thụ người chiến sỹ cộng sản gang thép, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương, tháng 5/1964, tr. 8.
[6]Đảng Lao động Việt Nam: Hoàng -Văn -Thụ người chiến sỹ cộng sản gang thép, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương, tháng 5/1964, tr.11.